یادبود قتل مهسا امینی؛ روایتی از سرکوب و صدای آزادی در ایران

48

در یادبود قتل مهسا امینی، تصویر دختری کرد دوباره وجدان هر ایرانی آزاده‌ای را می‌لرزاند. او فقط یک دختر جوان در دهه‌ی بیست زندگی‌اش نبود؛ بلکه به نماد مقاومت و سمبل جنبش زن، زندگی، آزادی بدل شد؛ جنبشی که دیوار سکوت را شکست و ترس را از دل هزاران زنی که علیه حجاب اجباری و نظام سرکوبگر فریاد زدند، برداشت.

خیزشی از دل رنج

قتل مهسا امینی حادثه‌ای فردی نبود، بلکه جرقه‌ای بود که خشم انباشته‌ی دهه‌ها را منفجر کرد. زنان در خیابان‌ها حجاب از سر برداشتند، موهایشان را بریدند و نام او را فریاد زدند. با وجود گلوله و بازداشت، نامش همچنان مانند سرودی برای آزادی تکرار می‌شود. امروز یادبود قتل مهسا امینی تنها یادآور یک تراژدی شخصی نیست، بلکه سندی است بر این‌که جامعه ایران دیگر همان جامعه‌ی قبل از سپتامبر ۲۰۲۲ نیست.

نظام و تلاش برای تحریف حقیقت

از همان لحظه‌ی نخست، مقامات کوشیدند حقیقت را پنهان کنند، گزارش‌های پزشکی ساختگی منتشر کردند و قربانی را مقصر جلوه دادند. اما خون مهسا داستان را شفاف‌تر از هر بیانیه‌ای نوشت. در هر شهر ایران، از تهران تا سنندج، دیوارنگاره‌های مهسا شاهد شکست نظام در پنهان‌کاری‌اند. یادبود قتل مهسا امینی امروز عمق شکاف میان حکومت و مردم را آشکار می‌کند؛ شکافی که دیگر با تبلیغات پر نمی‌شود.

جهانی که فراموش نکرده است

این یادبود تنها مختص ایرانیان نیست. هر سال، ایرانیان مهاجر در اروپا و آمریکا تظاهراتی برگزار می‌کنند و با بلند کردن تصاویر مهسا خواستار عدالت می‌شوند. حتی پارلمان‌های غربی پرونده‌ی او را به‌عنوان نماد سرکوب سیستماتیک زنان در ایران بررسی کرده‌اند. یادبود قتل مهسا امینی اکنون به فرصتی جهانی برای تجدید همبستگی با مردم ایران در برابر سرکوب بدل شده است.

آمار مربوط به شکنجه و مرگ زیر شکنجه در ایران

طبق گزارش سازمان حقوق بشری هه‌نگاو در سال ۲۰۲۳، از میان ۳۵ زندانی که در بازداشتگاه‌ها و زندان‌های ایران جان باختند، ۱۱ نفر بر اثر شکنجه کشته شدند.
در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ نیز هه‌نگاو اعلام کرد که از میان زندانیانی که در بازداشت جان باختند، دست‌کم ۴ نفر زیر شکنجه جان خود را از دست دادند.

حاکمیت شاید بکوشد صداها را خاموش کند، روزنامه‌نگاران و مخالفان را زندانی کند و حجاب اجباری را با زور تحمیل نماید، اما روح مهسا همچنان زنده است. در هر سالگرد، مادران شمع روشن می‌کنند، دانشجویان نام او را بر دیوار دانشگاه‌ها می‌نویسند و زنان تصویرش را در برابر ترس بلند می‌کنند. یادبود قتل مهسا امینی همواره یادآور این حقیقت خواهد بود که آزادی را می‌توان سرکوب کرد، اما نمی‌توان آن را کشت.