فهرست مطالب
در سایه‌ی فروپاشی اقتصادی و گسست اجتماعی، ایران در سال ۲۰۲۴ شاهد جهشی بی‌سابقه در نرخ جرم در ایران بود. بر اساس گزارش‌های منتشرشده توسط خبرگزاری ایسنا و مرکز آمار ایران، بیش از ۴/۵ میلیون پرونده‌ی کیفری در سال گذشته ثبت شده است؛ معادل ۸/۵ جرم در هر دقیقه.
آمارهایی که ناکارآمدی سیستم را فریاد می‌زنند:
- ۶۱٪ از جرائم به سرقت و زورگیری مرتبط است.
- ۲۷٪ شامل خشونت جسمی، قتل خانوادگی و تجاوز جنسی می‌شود.
- تنها در تهران، بیش از ۱۶۰ هزار مورد سرقت در سال ۲۰۲۴ گزارش شده است.
- استان‌های بحرانی: خوزستان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و تهران.
- نرخ قتل‌های خانوادگی طی یک سال ۲۲٪ افزایش یافته است.
- حدود ۵۰٪ از زندانیان ایران مرتکب جرائم غیرخشونت‌آمیز هستند، که نشان‌دهنده‌ی بحران در نظام عدالت کیفری است، نه فقط افزایش نرخ جرم در ایران.
جرم از فقر می‌آید، نه از طبع انسان
بر اساس گزارش سازمان “عدالت برای ایران”، بیش از ۳۲٪ از مجرمان بازداشت‌شده در سال ۲۰۲۴، انگیزه‌شان نیاز مالی، بیکاری یا اعتیاد بوده است. عواملی که با رکود شدید اقتصاد ایران تشدید شده‌اند.
متوسط درآمد ماهیانه در ایران حدود ۱۹۰ دلار است، در حالی که هزینه‌ی زندگی یک خانواده‌ی کوچک بیش از ۷۵۰ دلار برآورد می‌شود. این شکاف، فشار اجتماعی خفه‌کننده‌ای ایجاد می‌کند که مستقیماً به افزایش نرخ جرم در ایران منجر می‌شود.
دولت خرج منطقه می‌کند، مردم در داخل می‌میرند
در شرایطی که بیشترین میزان جرم از ابتدای انقلاب تاکنون ثبت شده، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که دولت در سال ۲۰۲۳، بیش از ۱۷ میلیارد دلار برای حمایت از «متحدان منطقه‌ای» هزینه کرده است، در حالی که بودجه‌ی مراکز ترک اعتیاد و پیشگیری از جرم، کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار بوده است.
در نتیجه، شهروند ایرانی میان فشار اقتصادی و بی‌پناهی رها شده، و با افزایش روزافزون نرخ جرم در ایران، تنها مانده است.
رسانه‌ی رسمی سانسور می‌کند، تلگرام افشا
رسانه‌های دولتی تلاش می‌کنند خشونت‌های فزاینده را انحرافات فردی جلوه دهند، اما ویدیوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی چیز دیگری می‌گویند:
- سرقت با سلاح سرد در خیابان‌های تهران
- تعرض و آزار زنان در روز روشن
- درگیری‌های مسلحانه در بازارها و محله‌های پرجمعیت
بیش از ۷۰٪ از محتواهای مربوط به جرائم در ایران از کانال‌های تلگرامی ناشناس منتشر می‌شود، نه رسانه‌های رسمی.
جرم، بازتاب یک نظام شکست‌خورده است
افزایش نرخ جرم در ایران یک رویداد اتفاقی نیست، بلکه نشانه‌ای از فروپاشی اجتماعی و بی‌اعتمادی عمیق به نظام سیاسی حاکم است. وقتی شهروند از عدالت، معیشت، و امنیت ناامید می‌شود، اخلاق به کالایی لوکس تبدیل می‌شود، و جرم، به ابزاری برای زنده‌ماندن.
