فهرست مطالب
زنان ایرانی در سال 2025 با واقعیتی پیچیده روبه‌رو هستند؛ واقعیتی که میان میل به استقلال اقتصادی و محدودیت‌های سیاسی و اجتماعی قرار دارد. با وجود چالش‌ها، بسیاری از زنان توانسته‌اند جایگاه خود را در بازار کار پیدا کنند و به بخش جدایی‌ناپذیر اقتصاد ایران بدل شوند.
در این گزارش تحقیقی به بررسی مشاغل زنان در ایران 2025 می‌پردازیم و مهم‌ترین حوزه‌ها، چالش‌ها و آمارهای موجود را مرور می‌کنیم.
آموزش: شغلی باثبات و پرتقاضا
طبق داده‌های وزارت آموزش ایران، بیش از 55٪ از کادر آموزشی در مدارس ابتدایی و متوسطه را زنان تشکیل می‌دهند. آموزش همچنان از مهم‌ترین مشاغل زنان در ایران 2025 است؛ زیرا علاوه بر امنیت شغلی، جایگاه اجتماعی نیز به همراه دارد، هرچند حقوق دریافتی کمتر از هزینه‌های واقعی زندگی است.
بهداشت و پرستاری: در خط مقدم بحران‌ها
بخش سلامت دومین حوزه بزرگ کاری برای زنان ایرانی است. بر اساس گزارش‌های محلی، زنان حدود 45٪ از پرستاران و پزشکان کمکی را شامل می‌شوند. پرستاری که در گذشته تنها به نقش مراقبتی زنان محدود بود، در سال 2025 به نمادی از حضور قدرتمند زنان در فضای حرفه‌ای تبدیل شده است.
مدیریت و مشاغل اداری: حضوری پررنگ در دل ساختار سنتی
از رایج‌ترین مشاغل زنان در ایران 2025 می‌توان به فعالیت‌های اداری و دفتری اشاره کرد. زنان در وزارتخانه‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های خصوصی فعالیت می‌کنند. با این حال، این مشاغل با مشکلاتی چون حقوق پایین و نبود فرصت‌های ارتقا همراه است. طبق گزارش‌های حقوق بشری، سهم زنان در سمت‌های مدیریتی بالاتر از 15٪ نیست.
کارآفرینی و مشاغل آزاد: رهایی از طریق اینترنت
در شرایطی که محدودیت‌های اجتماعی حضور زنان را در بسیاری از محیط‌ها دشوار کرده، بسیاری از آنان مسیر دیجیتال را انتخاب کرده‌اند. تجارت الکترونیک، بازاریابی در اینستاگرام و تولید محتوا از موفق‌ترین مشاغل زنان در ایران 2025 به شمار می‌رود.
طبق یک نظرسنجی سازمان‌های مردم‌نهاد، 30٪ از زنان فعال در فضای آنلاین اعلام کردند که دلیل اصلی انتخاب این مسیر، فرار از نظارت اجتماعی و دستیابی به انعطاف‌پذیری بوده است.
صنایع دستی: ریشه‌های سنتی با چشم‌انداز جهانی
در کنار مشاغل مدرن، صنایع دستی همچون فرش‌بافی، سوزن‌دوزی و نقره‌کاری همچنان جایگاه مهمی در زندگی زنان دارد؛ به‌ویژه در استان‌های محروم. برآورد می‌شود حدود 20٪ از مشاغل زنان در ایران 2025 در این بخش باشد. هرچند فروش اینترنتی بخشی از محصولات به بازار جهانی راه یافته، اما تحریم‌ها و محدودیت‌های صادراتی همچنان مانعی جدی است.
چالش‌های پایدار
- شکاف دستمزد: زنان تا 30٪ کمتر از مردان در همان شغل درآمد دارند.
- محدودیت‌های قانونی: برخی مشاغل طبق قوانین کار ایران برای زنان “نامناسب” تلقی می‌شود.
- تبعیض اجتماعی: نگاه سنتی هنوز نقش زن را به حوزه‌های محدود خانگی منحصر می‌کند.
تحلیل مشاغل زنان در ایران 2025 نشان‌دهنده تصویری دوگانه است: از یک سو، گسترش حضور زنان در آموزش، سلامت، مدیریت و فضای دیجیتال؛ و از سوی دیگر، تداوم محدودیت‌های اجتماعی و سیاسی. با این حال، اراده زنان ایرانی برای حضور در بازار کار، نویدبخش تغییرات عمیق‌تری در آینده است.
