فهرست مطالب
از زمان آغاز اعتراضات گسترده در ایران، سرکوب و دستگیری‌های سیاسی به طرز چشمگیری افزایش یافته است. حقوق و آزادی‌های بشر، به ویژه حقوق زنان، در معرض تهدید جدی قرار دارند. یکی از مهم‌ترین شاخص‌های این سرکوب، تعداد بازداشت‌شدگان در ایران ۱۴۰۴ است که به وضوح ابعاد بحران را نشان می‌دهد. این گزارش، داستان‌های بازداشت‌شدگان و خانواده‌های آنها را به همراه آخرین آماری که واقعیت تلخ را آشکار می‌کند، ارائه می‌دهد.
بخوانيد:
بیماری‌های معده در ایران در سال ۱۴۰۴: ميزان و آماررسمى
پرونده‌های فعالان حقوق زنان: تعداد بازداشت‌شدگان در ايران ۱۴۰۴
در مارس ۲۰۲۵، چهار فعال حقوق زنان کرد – لیلا پاشایی، باران ساعدی، سهیلا مطایی و سوما محمد رضایی – پس از شرکت در مراسم بزرگداشت روز جهانی زن در استان کردستان دستگیر شدند.
لیلا پاشایی به دلیل ابراز مخالفت خود با حجاب اجباری، ازدواج زودهنگام و خشونت علیه زنان در خانه‌اش دستگیر شد. سهیلا مطایی پیش از این نیز به دلیل مخالفت با مجازات اعدام برای زنان با محدودیت‌هایی در فعالیت و آزار و اذیت مواجه بوده است.
پنهان‌کاری پیرامون دستگیری‌ها و نگهداری آنها در سلول‌های انفرادی بدون وکیل قانونی، نشان‌دهنده‌ی استفاده از زور برای سرکوب و ارعاب است؛ موضوعی که با افزایش تعداد بازداشت‌شدگان در ايران ۱۴۰۴ ابعاد نگران‌کننده‌تری پیدا کرده است.
زندانیان سیاسی و اقلیت‌ها
طبق گزارش هنگاو برای نیمه اول سال ۲۰۲۵، هویت ۸۲۲ نفر (دستگیری یا ناپدید شدن اجباری) در ایران توسط نیروهای امنیتی تأیید شده است.
از تعداد بازداشت‌شدگان در ايران ۱۴۰۴ ، ۳۷۰ نفر (تقریباً ۴۵٪) کرد، ۱۷۰ نفر بلوچ، ۵۰ نفر عرب، ۴۰ نفر لر، ۳۳ نفر ترک و ۱۲ نفر گیلک هستند. در میان بازداشت‌شدگان، ۲۲ کودک و نوجوان، ۷۳ زن، ۱۳ معلم و استاد دانشگاه، ۸ دانشجو و ۱۰ فعال رسانه‌ای وجود دارد. همچنین مستند شده است که برخی از بازداشت‌شدگان متعلق به اقلیت‌های مذهبی مانند ۳۱ بهایی، ۴۰ نفر کرد/بلوچ سنی و ۵ نفر یارسانی هستند
طبق گزارش هرانا برای ژوئیه ۲۰۲۵، تقریباً ۲۳۷۴ زندانی سیاسی و عقیدتی در شرایط نامناسبی نگهداری می‌شوند که برخی از آنها در اعتراض به این وضعیت، اعتصاب غذا کرده‌اند.
گزارش حقوق بشر ایران (آوریل ۲۰۲۵) ۱۲۹ اعدام را در طول آن ماه ثبت کرده است، از جمله حداقل ۷ زندانی سیاسی.
فشار بر خانواده‌ها
خانواده‌های بازداشت‌شدگان اغلب در وضعیت پریشانی روانی زندگی می‌کنند. برخی از بازداشت‌شدگان بدون اطلاع خانواده‌هایشان منتقل شده‌اند که این امر اضطراب و سوءظن آنها را تشدید می‌کند. در حالی که برخی از خانواده‌ها از وکلا یا سازمان‌های حقوق بشری کمک می‌گیرند، دستیابی به محاکمه عادلانه در بسیاری از موارد عملاً غیرممکن است. اتهاماتی که برخی از بازداشت‌شدگان با آن مواجه هستند شامل «همکاری با اسرائیل»، «جاسوسی» و «به خطر انداختن امنیت ملی» است – اتهاماتی که برخی از مدافعان حقوق بشر برای سرکوب مخالفان از آنها استفاده می‌کنند. این امر تعداد بازداشت‌شدگان در ایران ۱۴۰۴ را فاجعه‌بار می‌کند.
آخرین آمار تعداد بازداشت‌شدگان در ایران ۱۴۰۴:
پایگاه داده هنگاو ۸۲۲ نفر را که هویتشان تأیید شده است، به عنوان افرادی که در نیمه اول سال ۲۰۲۵ دستگیر یا به اجبار ناپدید شده‌اند، ثبت کرده است.
طبق گزارش هرانا (ژوئیه ۲۰۲۵)، در حال حاضر ۲۳۷۴ زندانی سیاسی و عقیدتی در بازداشت هستند.
طبق گزارش شورای ملی تصمیم (حقوق بشر)، ۲۷۸۳ نفر در سال ۲۰۲۴ به دلیل فعالیت‌های مدنی یا سیاسی خود دستگیر شده‌اند، از جمله ۱۵۹۱ نفر به دلیل اعمال آزادی بیان/عقیده. طبق نظرسنجی مرکز داده‌های باز ایران، تعداد تخمینی زندانیان سیاسی حدود ۱۱۰۰ نفر است.
تحلیل و تأثیر
سرکوب قومی و مذهبی: به گفته هنگاو، بخش قابل توجهی از بازداشت‌شدگان از گروه‌های اقلیت (کردها، بلوچ‌ها و اعراب) هستند که نشان دهنده بُعد قومی سرکوب است.
هدف قرار دادن زنان: فعالان زن – به ویژه کسانی که در زمینه حقوق زنان فعالیت می‌کنند – با خطرات قابل توجهی روبرو هستند و از حبس و اتهامات جدی برای سرکوب جنبش زنان استفاده می‌شود.
عدم عدالت قضایی: بسیاری از بازداشت‌شدگان محاکمه عادلانه‌ای دریافت نمی‌کنند و از اتهامات امنیتی (مانند جاسوسی) برای خاموش کردن صداهای مخالف استفاده می‌شود.
تعداد بازداشت‌شدگان در ایران ۱۴۰۴ نشان دهنده بحران فزاینده حقوق بشر در کشور است. داستان‌های انسانی بازداشت‌شدگان و خانواده‌های آنها نشان دهنده بهای سنگینی است که افراد برای آزادی بیان و فعالیت مدنی می‌پردازند. در حالی که آمارهای مستند از سازمان‌های حقوق بشری نشان می‌دهد که سرکوب نه تنها امنیتی است، بلکه سیستماتیک و مبتنی بر قومیت، مذهب و جنسیت نیز هست، برجسته کردن این تخلفات برای تقویت فشار بین‌المللی و داخلی برای عدالت و اصلاحات ضروری است.
