فهرست مطالب
در شرایطی که اقتصاد ایران با تورمی افسارگسیخته دست‌وپنجه نرم می‌کند، تصمیم جدید دولت برای افزایش قیمت بلیت قطار از نیمه دوم تیرماه ۱۴۰۴، موجی از نگرانی و نارضایتی را میان مردم ایجاد کرده است. این تصمیم که با تأیید شورای عالی ترابری به مرحله اجرا رسیده، سوالات جدی درباره اهداف، شفافیت و تبعات آن به‌وجود آورده است.
چرا حالا؟ افزایش قیمت بلیت قطار در اوج بحران معیشتی
در حالی که بسیاری از خانواده‌ها با حداقل درآمد، هزینه‌های روزمره را به سختی تأمین می‌کنند، افزایش ۳۰ درصدی قیمت بلیت قطار در فصل سفرهای تابستانی، تصمیمی پرسش‌برانگیز به نظر می‌رسد. مسئولان راه‌آهن و شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی، این اقدام را به افزایش هزینه‌ها و ناترازی شرکت‌ها نسبت می‌دهند؛ اما واقعیت چیز دیگری است.
دلایل رسمی و ابهامات عمیق
دبیر انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی اعلام کرده که پیشنهاد افزایش قیمت از فروردین امسال مطرح شده و حالا به تصویب رسیده است. استناد اصلی آن‌ها به تورم، افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، و کاهش درآمد شرکت‌های ریلی است. اما هیچ گزارشی شفاف از میزان درآمدها، هزینه‌ها، یا برنامه ارتقای خدمات به مردم ارائه نشده است.
آیا می‌توان افزایش قیمت بلیت قطار را فقط با تکیه بر فشار مالی توجیه کرد؟ آیا راه‌حل‌های جایگزین، مثل کاهش هزینه‌های مدیریتی یا شفاف‌سازی منابع مالی، بررسی شده‌اند؟
تجربه مردم: گرانی بدون بهبود
با وجود افزایش قیمت‌ها، کیفیت خدمات ریلی همچنان پایین است. گزارش‌های مردمی از قطارهای فرسوده، تأخیرهای پی‌درپی، کمبود تهویه، و نبود امنیت کافی در سفرها حکایت دارند. بسیاری از مسافران معتقدند که این گرانی هیچ تناسبی با واقعیت خدمات ندارد.
در واقع، افزایش قیمت بلیت قطار بدون بهبود قابل لمس در تجربه سفر، نوعی زورگیری قانونی از مردم تعبیر می‌شود؛ اقدامی که تنها به سنگین‌تر شدن بار معیشتی اقشار ضعیف منجر خواهد شد.
تبعات اجتماعی و محیط‌زیستی
این گرانی ممکن است مردم را به استفاده از خودروهای شخصی سوق دهد، که نه تنها هزینه بنزین را بالا می‌برد، بلکه آلودگی هوا، ترافیک و تصادفات را نیز افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی، سیاست‌گذاران به جای تشویق مردم به حمل‌ونقل عمومی، عملاً آن را برای مردم غیرقابل‌دسترس‌تر کرده‌اند.
راهکارها چه بود و چرا نادیده گرفته شد؟
- چرا دولت راهکاری برای یارانه مستقیم به بلیت قطار نداد؟
- چرا هیچ گزارشی از میزان درآمد و سود شرکت‌های ریلی منتشر نشد؟
- چرا مردم، که مسافران اصلی این سیستم‌اند، هیچ نقشی در این تصمیم نداشتند؟
پاسخ به این سوالات در سکوت مسئولان گم شده است.
افزایش قیمت بلیت قطار، نمادی از سیاست‌های بی‌پشتوانه
در نبود شفافیت و پاسخگویی، افزایش ۳۰ درصدی قیمت بلیت قطار تنها نماد دیگری از ناکارآمدی و فشار سیستماتیک بر مردم است. این تصمیم نه تنها کمکی به اصلاح ساختار ریلی کشور نمی‌کند، بلکه فاصله بین مردم و حاکمیت را عمیق‌تر می‌سازد.
مردمی که روزبه‌روز زیر بار گرانی خم می‌شوند، حالا حتی برای سفرهای ساده هم باید تاوان بی‌کفایتی مدیران را بپردازند. تا زمانی که شفافیت، عدالت و مشارکت واقعی مردم در تصمیم‌گیری‌ها جایگزین مناسبات پشت‌پرده نشود، هر افزایش قیمتی فقط به خشم و فرسایش اجتماعی خواهد انجامید.
