فهرست مطالب
در سال‌های اخیر، اسناد رسمی و گزارش‌های بین‌المللی متعدد نشان داده‌اند که نهادهایی مرتبط با سپاه پاسداران ایران در مجموعه‌ای از فعالیت‌ها دخیل هستند که زير عنوان پروژه‌های غیرقانونی سپاه پاسداران شناخته می‌شوند؛ از قاچاق نفت و سوخت تا شبکه‌های مالی محرمانه و تأمین تجهیزات نظامی برای گروه‌های مسلح منطقه‌ای. این موارد بر پایه اسناد رسمی، تحریم‌ها و گزارش‌های رسانه‌ای معتبر قرار دارند.
۱) قاچاق نفت و سوخت: ستون اصلی تأمین مالی
تحقیقات بین‌المللی و بیانیه‌های رسمی نشان می‌دهند که شبکه‌های انتقال و فروش نفت ایران خارج از مسیرهای قانونی، نقش مهمی در تأمین منابع مالی برای نهادهای وابسته به سپاه دارند. استفاده از ناوگان «نفتکش‌های سایه» و تغییر اسناد محموله‌ها، از مشخصه‌های اصلی این فعالیت‌هاست. این فعالیت‌ها از بارزترین نمونه‌های پروژه‌های غیرقانونی سپاه پاسداران محسوب می‌شوند.
۲) شرکت‌های صوری و شبکه‌های مالی بین‌مرزی
وزارت خزانه‌داری آمریکا بارها شبکه‌های مالی و شرکت‌های پوششی مرتبط با سپاه را تحریم کرده است؛ شبکه‌هایی که میلیاردها دلار را از طریق قراردادهای صوری و انتقالات پیچیده بانکی جابه‌جا می‌کنند. این سازوکارها قلب پنهان پروژه‌های غیرقانونی سپاه پاسداران هستند.
۳) انتقال تجهیزات و سلاح از مسیرهای مخفی
گزارش‌های سازمان ملل و نهادهای امنیتی غربی، موارد متعددی از کشف و توقیف محموله‌های تسلیحاتی را منتشر کرده‌اند که مبدا آن‌ها ایران و مقصدشان گروه‌های مسلح در منطقه بوده است. روش‌های انتقال مخفیانه و استفاده از کشتی‌های تجاری و مسیرهای غیررسمی، بارها در این گزارش‌ها ذکر شده است.
۴) استفاده از واسطه‌ها در کشورهای منطقه
تحقیقات نشان می‌دهد سپاه پاسداران از شبکه‌ای از واسطه‌ها و شرکت‌ها در کشورهای منطقه مانند عراق، ترکیه و حوزه خلیج فارس استفاده می‌کند تا عملیات مالی و لجستیکی خود را پنهانی پیش ببرد. تحریم‌های بین‌المللی اخیر علیه شخصیت‌ها و شرکت‌های این شبکه‌ها، شواهد روشن دیگری از پروژه‌های غیرقانونی سپاه پاسداران هستند.
۵) پشتوانه‌های حقوقی و اسناد رسمی
- بیانیه‌های وزارت خزانه‌داری و وزارت دادگستری آمریکا
- گزارش‌های سازمان ملل درباره توقیف سلاح
- تحقیقات رسانه‌های بین‌المللی مستقل مانند رویترز و AP
این منابع، ساختار منسجم و قابل استناد برای فهم سازوکار پروژه‌های غیرقانونی سپاه پاسداران فراهم می‌کنند.
آنچه روشن است این است که پروژه‌های غیرقانونی سپاه پاسداران تنها مجموعه‌ای از فعالیت‌های جزئی نیستند، بلکه شبکه‌ای چندلایه از عملیات مالی، نفتی و نظامی هستند که نقش مهمی در گسترش نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی دارند. پیگیری این شبکه‌ها نیازمند همکاری حقوقی و امنیتی بین‌المللی گسترده است.
