فهرست مطالب
در پی تشدید تنشها در جنوب شرق ایران، نهادهای امنیتی وابسته به حکومت جمهوری اسلامی از اجرای سلسلهای از بازداشتها در سیستان و بلوچستان خبر دادند؛ عملیاتی که در چارچوب رزمایش «حافظان امنیت» برگزار شد و رسانههای حکومتی آن را پیروزی علیه «عناصر تروریستی» توصیف کردند.
اما پشت این روایت رسمی، نگرانیهای جدی درباره سرکوب هدفمند فعالان محلی، دگراندیشان و مردم عادی وجود دارد. آیا این بازداشتها در سیستان و بلوچستان واقعا در خدمت امنیت مردم است، یا ابزاری برای سرکوب صدای متفاوت؟
روایت رسمی، بدون شفافیت
بیش از پنجاه نفر در عرض دو هفته بازداشت شدند و دو نفر دیگر نیز به گفته منابع رسمی کشته شدند. همچنین ادعا شده که مقادیر زیادی سلاح – از جمله سلاحهای ساخت آمریکا – کشف شده است.
اما این روایتها، بدون ارائه سند یا بررسی مستقل، نمیتواند پاسخگوی ابهامها باشد. بسیاری از فعالان حقوق بشر نسبت به روند این بازداشتها در سیستان و بلوچستان ابراز تردید کردهاند و خواهان تحقیقات شفاف و نظارت قضایی مستقل هستند.
جامعه محلی زیر فشار مضاعف
یکی از نکات قابل تأمل در بیانیه رسمی، اشاره به «همکاری علما و شیوخ طوایف» در دستگیریهاست؛ موضوعی که میتواند به ایجاد اختلاف در بافت اجتماعی آسیبپذیر منطقه دامن بزند.
چنین استفادهای از مشروعیت دینی و قبیلهای برای توجیه بازداشتها در سیستان و بلوچستان، شکلی از بهرهکشی سیاسی است که تبعات آن دیر یا زود خود را نشان خواهد داد.
دعوت به جاسوسی بهجای مشارکت
نهادهای امنیتی در پایان اطلاعیه خود از مردم خواستهاند که هرگونه مورد «مشکوک» را به شمارههای ۱۱۰، ۱۱۳ و ۱۱۴ گزارش دهند؛ اقدامی که فضای ترس و بدبینی را تشدید میکند و بازداشتها در سیستان و بلوچستان را به ابزاری برای نظارت اجتماعی و کنترل درونجامعهای تبدیل میکند.
بازداشتها در سیستان و بلوچستان: چه کسی از مردم محافظت میکند وقتی زمین به میدان امنیتی تبدیل میشود؟
در حالی که نهادهای حکومتی از موفقیت در «تأمین امنیت» سخن میگویند، مردم سیستان و بلوچستان همچنان با فقر، تبعیض ساختاری و حذف سیاسی روبهرو هستند.
بازداشتها در سیستان و بلوچستان بدون روند قضایی شفاف، نه تنها امنیت پایدار ایجاد نمیکند، بلکه فاصله مردم با حاکمیت را بیشتر کرده و بذر خشم و بیاعتمادی میکارد.