فهرست مطالب
در گوشهای پنهان از صحنهی رسمی ایران، فضاهایی کوچک وجود دارند که زنان در آنها زندگیای متفاوت، جسور و بیصدا را تجربه میکنند.
آرایشگاههای زنانه در ایران دیگر تنها جایی برای خدمات زیبایی نیستند؛ بلکه پناهگاه، اتاقی امن، و گاه آزمایشگاهی برای مقاومت شدهاند.
جایی که حجاب پشت در بسته میافتد
بهمحض اینکه پردهها کشیده میشود و در بسته میشود، اولین لایه اجبار میریزد: حجاب.
در فضای درونی آرایشگاه، زنان آزادانه حرکت میکنند، میخندند، درباره سیاست، بدن، عشق و شکست صحبت میکنند.
یکی از مشتریان میگوید:
“توی آرایشگاه، خودمم. موهام، صدام، حتی غمم… لازم نیست پنهون باشه.”
آرایشگاه اینجا فقط محل زیبایی نیست؛ بلکه جایی برای زیستن آن چیزیست که ممنوع شده.
آیینهای از جامعهی زیر پوست نظام
پشت هر اصلاح مو یا آرایش صورت، زمزمههاییست از خیزش، از اعتراض، از دختری که ناپدید شده، یا زنی که موهایش را بهنشانه اعتراض کوتاه کرده.
برخی آرایشگاهها تبدیل به مکانهایی برای تبادل پیامهای مخفی شدهاند:
- حمایت روانی از دختران تحت فشار.
- جلسات کوچک آگاهی از حقوق بدن.
- ابتکاراتی برای کمک به قربانیان خشونت یا فرار از خانوادههای مذهبی افراطی.
به این ترتیب، آرایشگاههای زنانه در ایران بخشی از شبکه مقاومت نرم زنان شدهاند؛ در جامعهای که حتی رژ لب قرمز میتواند جرم محسوب شود.
نظام از چه چیزی در آرایشگاهها میترسد؟
مقامات ایرانی سالهاست که آرایشگاههای زنانه را زیر نظر دارند و برخی را به اتهام “ترویج فساد اخلاقی” یا “تبلیغ بیحجابی” بستهاند.
اما ترس واقعی از سایه چشم یا مدل مو نیست؛ بلکه از این واقعیت است که این فضاها
جامعهای در دل جامعه ساختهاند.
در گزارشی رسمی در سال ۲۰۲۱، مقامات امنیتی اعلام کردند که آرایشگاهها تهدیدی فرهنگیاند؛ چراکه دارند ذهن و آگاهی زن ایرانی را خارج از چارچوب رسمی شکل میدهند.
پناهگاهی شکننده اما زنده
با وجود اهمیتشان، این فضاها شکننده و همواره در معرض تهدید هستند.
زنان با احتیاط وارد میشوند، با قدرت بیرون میآیند؛ اما همیشه نگران آن چشم نامرئیاند.
با این حال، این فضاها گواه چیزی مهم هستند:
گاهی زیبایی خودش یک سلاح است…
و آینه، آغاز یک شورش.
در کشوری که حجاب با باتوم تحمیل میشود و تمایل زنانه به زیبایی سرکوب میشود، زنان فضاهای جایگزینی خلق میکنند؛ ساده اما انقلابی.
آرایشگاههای زنانه در ایران فقط محل تغییر ظاهر نیستند…
بلکه معنا، نبرد، و حتی شکل سکوت را تغییر دادهاند.