فهرست مطالب
در میانه‌ی جنگ ایران و اسرائیل، سوالات جدی درباره‌ی کارایی گنبد آهنین مطرح شده، به‌ویژه پس از آنکه تهران موفق شد نفوذهای هدفمندی انجام دهد که تل‌آویو را در برابر افکار عمومی به چالش کشید.
جزئیات – ۲۱ ژوئن ۲۰۲۵
در شرایطی که نبرد میان ایران و اسرائیل به بالاترین سطح خود رسیده، دیگر نمی‌توان گنبد آهنین را به‌عنوان سپر شکست‌ناپذیر اسرائیل در برابر تهدیدات هوایی معرفی کرد. جنگ ایران و اسرائیل نشان داده که سامانه دفاعی اسرائیل دارای شکاف‌هایی خطرناک است؛ شکاف‌هایی که اجازه دادند موشک‌ها و پهپادهای انتحاری ایران به اهدافی حیاتی در شهرهایی همچون تل‌آویو و حیفا برسند.
نفوذهایی مستند و غافلگیرکننده
در شامگاه ۱۶ ژوئن، رسانه‌های بین‌المللی تصاویری منتشر کردند که ستون‌های دود از ساختمانی دولتی در تل‌آویو را نشان می‌دادند، ساختمانی که از آن با عنوان «پنتاگون اسرائیل» یاد می‌شود. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز تأیید کرد که برخی موشک‌های ایران رهگیری نشدند و باعث خسارات و تلفات شدند. این اتفاق برای اولین‌بار شک جدی نسبت به کارایی کامل گنبد آهنین به‌وجود آورد.
حمله اشباع؛ راهبردی برای فرسودن دفاع اسرائیل
کارشناسان نظامی معتقدند ایران در این حملات از راهبرد «حمله اشباع» استفاده کرده؛ صدها موشک و پهپاد را هم‌زمان شلیک کرد تا سامانه‌های دفاعی اسرائیل را سردرگم و تحلیل ببرد. طبق این تحلیل، برخی موشک‌ها عمداً فریبنده بودند تا گنبد آهنین را منحرف کرده و راه را برای نفوذ اصلی باز کنند.
اسرائیل زیر فشار؛ مداخله نظامی آمریکا
در پی این رخنه‌ها، مقامات اسرائیلی ناچار به اعتراف به فشار زیاد بر سامانه‌های دفاعی شدند. ژنرال بازنشسته عامیر آفیوی اعلام کرد که گنبد آهنین در حداکثر ظرفیت خود عمل می‌کند اما با تهدیدی «بی‌سابقه» روبه‌رو است. او همچنین تأکید کرد که دفاع اسرائیل تنها بر گنبد آهنین متکی نیست، بلکه شامل سامانه‌های «آرو» و «فلاخن داوود» و همچنین حمایت نظامی آمریکا نیز می‌شود.
ایالات متحده بلافاصله با ارسال سامانه‌های «پاتریوت» و «تاد»، و اعزام کشتی‌های جنگی مجهز به دفاع ضدموشکی به مدیترانه، برای حفظ برتری نظامی اسرائیل در این مرحله از جنگ ایران و اسرائیل وارد عمل شد.
استراتژی پیشرفته یا نقطه‌ضعف خطرناک؟
در حالی که مقامات اسرائیلی ادعا دارند برخی موشک‌ها به مناطق خالی از سکنه اصابت کرده و نیازی به رهگیری نداشتند، کارشناسان نظامی این توجیه را نشانه‌ای از شکست تاکتیکی می‌دانند که قابل چشم‌پوشی نیست، به‌ویژه با وجود تلفات انسانی و خسارات مستقیم.
این رفتار، چالشی تازه در جنگ ایران و اسرائیل ایجاد کرده و احتمالاً بر محاسبات نظامی و سیاسی منطقه تأثیرگذار خواهد بود.
پیامدهای منطقه‌ای
جنگ ایران و اسرائیل اکنون به یکی از شدیدترین درگیری‌های منطقه‌ای تبدیل شده است. نفوذ در گنبد آهنین – حتی اگر محدود باشد – به این معناست که اسرائیل با تهدیدی واقعی و مداوم مواجه است، به‌ویژه اگر تهران تصمیم بگیرد جبهات بیشتری همچون حزب‌الله لبنان یا حشد شعبی عراق را فعال کند.
از طرف دیگر، این نفوذها اعتبار صنایع نظامی اسرائیل را زیر سؤال می‌برد و معادلات بازدارندگی در خاورمیانه را دستخوش تغییر می‌کند.
تحولات اخیر در جنگ ایران و اسرائیل نشان می‌دهد که گنبد آهنین به‌تنهایی نمی‌تواند سپری مطمئن باشد. با افزایش حملات هدفمند و احتمال ورود بازیگران بیشتر، نگرانی‌ها درباره گسترش جنگ و خروج آن از کنترل افزایش یافته‌اند. در حالی که اسرائیل در تلاش برای ترمیم دفاع خود است، تهران همچنان با قدرت به ارسال پیام‌های نظامی ادامه می‌دهد.
