فهرست مطالب
دولت ایران اعلام کرده که مابه‌التفاوت حقوق بازنشستگان در روزهای آینده پرداخت خواهد شد؛ خبری که رسانه‌های رسمی از آن به عنوان “بشارت” یاد کردند. اما پشت این خبر دیرهنگام، واقعیتی تلخ پنهان است: سال‌ها ظلم ساختاری و بی‌عدالتی در قبال حقوق بازنشستگان در ایران، آن هم در نظامی که بازنشسته را نه سرمایه اجتماعی، بلکه باری بر دوش اقتصاد می‌داند.
مستمری‌هایی که کفاف زندگی نمی‌دهند؛ اعداد خود گویای بحران‌اند
- طبق گزارش مرکز آمار ایران (آذر ۱۴۰۲)، خط فقر در کشور حدود ۲۵ میلیون تومان در ماه تخمین زده شده است.
- در حالی که متوسط حقوق بازنشستگان بین ۷ تا ۹ میلیون تومان در ماه است، که حتی یک‌سوم نیاز واقعی زندگی را تأمین نمی‌کند.
به این معنا که بیش از ۷۰٪ از بازنشستگان ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
پرداخت “مابه‌التفاوت” با تأخیر، در کشوری که میلیاردها صرف سپاه می‌شود
دولت از پرداخت مابه‌التفاوت حقوق سخن می‌گوید، اما در همان زمان:
- طبق لایحه بودجه ۱۴۰۳، بودجه سپاه پاسداران بیش از ۱۵۷ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال قبل ۴۰٪ افزایش داشته است.
- این در حالی است که مجموع بودجه صندوق بازنشستگی کشوری و لشگری حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان است.
- یعنی نهادهای امنیتی و نظامی، بیش از دو برابر سهم بازنشستگان بودجه دریافت می‌کنند.
اعتراض‌های بی‌صدا؛ رسانه‌ها سانسور، بازنشستگان سرکوب
از سال ۱۴۰۱ تا امروز، بیش از ۴۰ تجمع اعتراضی توسط بازنشستگان در شهرهایی چون تهران، اصفهان، اهواز، تبریز و کرمانشاه برگزار شده است.
اما به جای پاسخگویی، جمهوری اسلامی:
- ده‌ها تن از فعالان صنفی را بازداشت کرده یا برای آن‌ها پرونده امنیتی تشکیل داده است.
- اجازه انتشار تصاویر تجمعات را به رسانه‌های مستقل نداده است.
- هیچ‌یک از مطالبات ساختاری بازنشستگان اجرا نشده، جز وعده‌هایی تکراری و پرداخت‌هایی قطره‌چکانی.
سالخوردگانی که از ساده‌ترین حقوق خود نیز محروم‌اند
بر اساس آمار کمیسیون برنامه و بودجه مجلس:
- ایران بیش از ۵/۸ میلیون بازنشسته رسمی دارد، در کنار نزدیک به یک میلیون بازنشسته غیررسمی.
- حدود ۸۰٪ از این جمعیت فقط از طریق حقوق بازنشستگی امرار معاش می‌کنند.
با این حال، فرمول محاسبه حقوق بازنشستگان بیش از یک دهه است که به‌روزرسانی نشده، که خود گویای تبعیض ساختاری در حقوق بازنشستگان در ایران است.
حقوق بازنشستگی صدقه نیست؛ حق قانونی است
پرداخت مابه‌التفاوت‌ها نه لطف است، نه بشارت. این یک حق معوقه است که باید به‌طور کامل، با احتساب تورم، به بازنشستگان پرداخت شود. نظامی که سالخوردگانش را به فقر و حقارت می‌کشاند، نمی‌تواند از عدالت دم بزند.
حقوق بازنشستگان در ایران باید در اولویت باشد، اما این اولویت، در نظامی که بیشتر به تفنگ وفادار است تا قلم، جایی ندارد.
