فهرست مطالب
در سال‌های اخیر، نوشیدنی های انرژی زا به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی بسیاری از جوانان تبدیل شده‌اند؛ به‌ویژه دانشجویان، ورزشکاران و کسانی که ساعت‌های طولانی کار می‌کنند. این محصولات به‌عنوان وسیله‌ای برای افزایش تمرکز و انرژی تبلیغ می‌شوند، اما واقعیت این است که مضرات نوشیدنی‌های انرژی‌زا در گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت و بسیاری از پژوهش‌های پزشکی به‌وضوح دیده می‌شود.
چه چیزی نوشیدنی های انرژی زا را خطرناک می‌کند؟
هر قوطی به‌طور متوسط حاوی ۸۰ تا ۱۲۰ میلی‌گرم کافئین است؛ معادل دو فنجان قهوه. همچنین حدود ۲۷ گرم شکر در هر قوطی وجود دارد. این ترکیب شاید انرژی موقتی بدهد، اما خیلی زود به خستگی، اضطراب و بی‌نظمی ضربان قلب منجر می‌شود.
مضرات نوشیدنی های انرژی زا برای قلب
پژوهشی که در سال ۲۰۲۴ در مجله Journal of the American Heart Association منتشر شد نشان داد مصرف بیش از دو قوطی نوشیدنی انرژی‌زا در روز، خطر بی‌نظمی ضربان قلب را دو برابر می‌کند. همچنین موارد اورژانسی مرتبط با نوشیدنی‌های انرژی‌زا در آمریکا طی پنج سال گذشته ۷۰ درصد افزایش یافته است. این آمار نشان می‌دهد که مضرات نوشیدنی های انرژی زا نباید دست‌کم گرفته شوند.
تأثیر بر سلامت روان
پزشکان هشدار می‌دهند که مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند به بی‌خوابی مزمن، اضطراب و حتی افسردگی منجر شود. یک مطالعه بریتانیایی در سال ۲۰۲۳ نشان داد که یک‌سوم دانشجویان به‌طور منظم نوشیدنی‌های انرژی‌زا مصرف می‌کنند و بیشتر آنها از اختلال خواب و کاهش تمرکز رنج می‌برند. بنابراین مضرات نوشیدنی های انرژی زا هم بر سلامت روان اثر می‌گذارد و هم بر سلامت جسم.
آسیب به کلیه‌ها و دستگاه گوارش
مصرف زیاد قند و کافئین فشار مضاعفی بر کلیه‌ها وارد می‌کند و خطر تشکیل سنگ کلیه را تا ۲۵ درصد افزایش می‌دهد؛ بر اساس پژوهشی که سال گذشته در ایران منتشر شد. علاوه بر این، مشکلاتی مانند رفلاکس و زخم معده در میان مصرف‌کنندگان دائمی بسیار شایع است.
جایگزین‌های سالم‌تر
به‌جای استفاده از نوشیدنی های انرژی زا، می‌توان از روش‌های طبیعی برای افزایش انرژی بهره برد:
- نوشیدن آب کافی.
- خوردن میان‌وعده‌های سالم مانند میوه و مغزها.
- انجام ورزش‌های سبک.
- مصرف متعادل قهوه یا چای سبز.
این جایگزین‌ها انرژی پایدار و سالمی ایجاد می‌کنند بدون اینکه خطرات مربوط به مضرات نوشیدنی های انرژی زا را به همراه داشته باشند.
با وجود طعم جذاب و تبلیغات سنگین، آمار و تحقیقات پزشکی نشان می‌دهند که مضرات نوشیدنی های انرژی زا آنها را به یکی از خطرناک‌ترین عادات غذایی در درازمدت تبدیل کرده است. راهکارهای طبیعی برای افزایش انرژی نه‌تنها کارآمدتر بلکه سالم‌تر هستند.
