فهرست مطالب
7 سپتامبر 2025 چشم ایرانیان به آسمان بلند می شود در انتظار اتفاقی نادر: ماه گرفتگی خونین. این پدیده نجومی که در آن ماه به رنگ قرمز تیره در می آید، تنها یک نمایش بصری نیست، بلکه تجربه ای است که علم، آمار و میراث فرهنگی را با هم ترکیب می کند. در طول پنج سال گذشته، ماه خونی تنها دو بار در ایران ظاهر شده است و رویداد پیش رو را هیجان انگیزتر و پیش بینی شده تر کرده است.
رکورد کسوف در ایران (2020 – 2024)
در سال های اخیر رصدخانه های نجومی در ایران تعدادی ماه گرفتگی را مشاهده کرده اند، اما همه آنها مجموع نبوده اند: (وَ لَمْ یَجْعَلْ کُلَّ شَیْءٍ):
- ژانویه 2020: خسوف نیمه سایه.
- ژوئن 2020: خسوف نیمه سایه.
- می 2022: گرفتگی کامل خون.
- نوامبر 2022: گرفتگی کامل خون.
- می 2023: خسوف نیمه سایه.
- اکتبر 2023: کسوف جزئی.
- سپتامبر 2024: کسوف جزئی.
بین این تاریخ ها، ماه گرفتگی خونین تنها دو بار (در سال 2022) قابل مشاهده بود، در حالی که بقیه پدیده ها کمتر قابل مشاهده بودند. این نابرابری نشان می دهد که خسوف کامل در مقابل خسوف های جزئی یا نیمه سایه یک رویداد استثنایی باقی می ماند.
چرا ماه خونین به نظر می رسد؟
دلیل علمی پشت ماه گرفتگی خونین ساده اما شگفت انگیز است. هنگامی که زمین بین خورشید و ماه قرار می گیرد، سیاره ما نور مستقیم خورشید را از سطح ماه مسدود می کند. با این حال، نور در جو زمین شکسته می شود و تنها پرتوهای قرمز و نارنجی به ماه می رسد و ماه را به رنگ خونین هیجان انگیزی تبدیل می کند. همان پدیده ای است که هنگام طلوع و غروب خورشید آسمان را سرخ می کند.
ماه گرفتگی بعدی در سپتامبر 2025 خواهد بود
در مورد کسوف مورد انتظار در 7–8 سپتامبر 2025، این یکی از طولانی ترین کسوف های کل قرن حاضر است. به نقل از ساعت محلی در ایران: به:
- نیمه سایه از ساعت 18:58 شروع می شود.
- ماه گرفتگی کامل از ساعت 21:00 شروع می شود.
- اوج در 9:41 بعد از ظهر.
- خسوف کامل در ساعت 22:22 به پایان می رسد.
- نیم سایه بعد از نیمه شب، ساعت 12:25 صبح به پایان می رسد.
ساکنان اکثر شهرهای ایران قادر خواهند بود ماه گرفتگی خونین را با چشم غیر مسلح، بدون نیاز به دستگاه های نظارتی یا تلسکوپ دنبال کنند.
جنبه آماری پدیده
از نظر آماری، پدیده خسوف قمری در یک مکان خاص به میزان هر دو سال یا بیشتر یک بار رخ می دهد. اما در ایران طی پنج سال گذشته تنها دو بار ثبت شده است. این غوغای بزرگی را توضیح می دهد که معمولاً قبل از چنین پدیده هایی رخ می دهد، زیرا مردم طوری منتظر آنها می مانند که گویی یک جشن جمعی با طبیعت هستند.
بین اسطوره و علم
در طول تاریخ، ماه گرفتگی خونین با اساطیر همراه بوده است و گاهی اوقات به عنوان نشانه ای از بلایا یا تغییرات بزرگ دیده می شود. امروزه نیز این تفاسیر در میان برخی گروهها وجود دارد. اما نسل جدید در ایران، به ویژه علاقه مندان به نجوم، به آن به عنوان یک تجربه بصری و شناختی نگاه می کنند و مشتاق عکاسی از آن و به اشتراک گذاری آن در شبکه های اجتماعی هستند. بنابراین، این پدیده از یک “همه” مرموز به یک “نمایش کیهانی” تبدیل می شود که مردم را به علم نزدیکتر می کند.
ماه گرفتگی خونین: کجا آن را تماشا کنیم؟
پدیده بعدی در سپتامبر 2025 تنها به ایران محدود نخواهد شد، بلکه کل ماه گرفتگی خونین در بخش های وسیعی از آسیا مانند هند، چین و ژاپن و همچنین در شرق آفریقا و استرالیا دیده خواهد شد. در اروپا، دید فقط جزئی خواهد بود، در حالی که اکثر مناطق قاره آمریکا قادر به دنبال کردن آن نیستند.
در ایران چشمانداز در استانهای مختلف از جمله تهران، اصفهان، فارس، خراسان، خوزستان، کرمان، کردستان، مازندران، یزد، سیستان و بلوچستان روشن و جامع خواهد بود. این گستردگی گسترده جغرافیایی، کسوف پیش رو را به یک رویداد ملی برتر تبدیل می کند، زیرا ایرانیان در بیشتر شهرهای خود می توانند چشمان خود را به سمت آسمان بلند کنند و ماه را به رنگ خونین باشکوهی تماشا کنند.
