فهرست مطالب
در حالی که رسانه‌های وابسته به حکومت با تیترهای درشت از «اجرای سریع حکم قصاص» سخن می‌گویند، بسیاری از فعالان حقوق بشر و ناظران سیاسی معتقدند پرونده قتل الهه حسین‌نژاد بیش از آنکه قضیه‌ای جنایی باشد، نمایشی امنیتی برای بازتولید ترس و مشروعیت قضایی نظام است.
روایت رسمی؛ سرعتی غیرعادی در صدور حکم
در گزارش‌های رسمی آمده است که الهه حسین‌نژاد در اسلام‌شهر به دست مردی به‌دلایل «اختلاف شخصی» به قتل رسید.
دادگاه بدوی در زمانی بی‌سابقه – کمتر از چند هفته – متهم را به قصاص نفس محکوم کرد و اعلام شد حکم در «ملأ عام» اجرا خواهد شد.
اما همین سرعت، دقیقاً همان چیزی است که صدای منتقدان را بلند کرده است.
چرا صدها پرونده مشابه ماه‌ها در صف رسیدگی می‌مانند، اما پرونده قتل الهه حسین‌نژاد ظرف چند روز از صدور کیفرخواست تا اعلام حکم نهایی به نتیجه رسید؟
آمارها چه می‌گویند؟
طبق داده‌های نهادهای مستقل حقوق بشری، آمار قتل‌های خشن در ایران بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ نزدیک به ۱۷٪ افزایش یافته است.
در نیمه اول سال ۲۰۲۵، دست‌کم ۱۹۰۰ فقره قتل عمد گزارش شده است، ولی کمتر از ۴٪ آن‌ها به‌سرعت به نتیجه قضایی رسیده‌اند.
در همین حال، ماجرای قتل الهه حسین‌نژاد با پوشش خبری وسیع، اجرای خارج‌ازنوبت، و صدور حکم در ملأ عام، شبیه به الگویی است که بیشتر شائبه‌برانگیز است تا شفاف.
آیا رد پای نهادهای امنیتی دیده می‌شود؟
منتقدان بر این باورند که اجرای سریع حکم قصاص، درست در زمانی که اعتراضات اجتماعی رو به افزایش است، بیشتر کارکردی رسانه‌ای دارد تا قضایی.
چند نشانه در همین پرونده وجود دارد:
- هم‌زمانی با افزایش فشارها علیه فعالان زن و روزنامه‌نگاران
- استفاده از واژگان تحریک‌آمیز در رسانه‌های حکومتی برای مشروعیت‌بخشی به قصاص
- سکوت کامل نهادهای امنیتی درباره بررسی ابعاد روانی، خانوادگی یا اجتماعی قاتل
در شبکه‌های اجتماعی، برخی تحلیل‌گران حتی این احتمال را مطرح کرده‌اند که سپاه پاسداران یا نهادهای اطلاعاتی از چنین پرونده‌هایی برای بازسازی اقتدار امنیتی و انحراف افکار عمومی بهره‌برداری می‌کنند.
درس‌هایی از گذشته
در سال‌های اخیر، بارها پرونده‌هایی مانند ماجرای الهه حسین‌نژاد به‌عنوان ابزار تبلیغاتی استفاده شده‌اند.
اعدام‌ها در ملأ عام، نمایش‌های تلویزیونی از اعترافات متهمان، و سکوت در برابر خشونت سازمان‌یافته، الگویی است که رژیم بارها برای تثبیت چهره «قاطع» از خود به‌کار گرفته است.
پرونده الهه حسین‌نژاد، فراتر از یک قتل، به آینه‌ای تبدیل شده است برای دیدن تناقض‌های نظامی که از «عدالت اسلامی» می‌گوید، اما در عمل عدالت را قربانی اهداف امنیتی می‌کند.
وقتی سرعت قصاص از سرعت شفاف‌سازی بیشتر است، اعتماد عمومی به عدالت رنگ می‌بازد.
و پرسش اصلی همچنان باقی‌ست: این‌بار چه چیزی پشت این اعدام پنهان شده است؟
