فهرست مطالب
در ایران امروز، واژه‌ی فساد نظام ایران 2025 تنها یک شعار یا ابزار تبلیغاتی مخالفان نیست؛ بلکه به واقعیتی تلخ و همه‌گیر تبدیل شده که ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور را به فساد آلوده کرده است. فساد در جمهوری اسلامی نه یک استثناء، بلکه بخش جدایی‌ناپذیر از شیوه‌ی حکمرانی است.
پرونده‌های فساد در رأس قدرت
محمدباقر قالیباف
رئیس کنونی مجلس شورای اسلامی، محمدباقر قالیباف، سال‌هاست با پرونده‌های مالی و رانت‌خواری همراه است. در ماجرای معروف «املاک نجومی»، اسناد نشان داد که بیش از ۱۲۰ ملک دولتی با قیمت‌های نازل به مدیران شهرداری و نزدیکان سپاه پاسداران واگذار شد. ارزش واقعی این املاک بیش از ۴۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود، در حالی‌که تنها بخش کوچکی از این رقم به خزانه‌ی عمومی برگشت.
بیژن زنگنه
وزیر پیشین نفت، بیژن زنگنه، متهم به بستن قراردادهای نفتی محرمانه در دوران تحریم‌هاست. بر اساس گزارشی در سال ۲۰۲۲، حدود ۱۱ میلیارد دلار در قالب تخفیف‌های غیرشفاف و قراردادهای یک‌طرفه به جیب واسطه‌ها و شرکت‌های پوششی رفت. این در حالی است که ایران در همان زمان با بحران کمبود ارز و سقوط ارزش ریال روبه‌رو بود.
عباس عراقچی
پرونده‌ی عباس عراقچی، معاون سابق وزیر خارجه، در خصوص صدور گذرنامه‌های دیپلماتیک ویژه برای سرمایه‌گذاران و چهره‌های بانفوذ، نشان‌دهنده‌ی فساد سیستماتیک در دستگاه دیپلماسی است. طبق اسناد منتشرشده در سال ۲۰۲۳، بیش از ۲۵۰ گذرنامه خاص در قبال رشوه‌هایی بین ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون دلار اعطا شده است.
فساد ساختاری و اقتصاد ایران
برآوردهای بین‌المللی نشان می‌دهد که فساد نظام ایران 2025 سالانه حدود ۹۰ میلیارد دلار از منابع کشور را می‌بلعد؛ یعنی نزدیک به ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی.
- در سال ۲۰۲۴ بیش از ۴۰ درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کردند.
- نرخ بیکاری واقعی (به‌ویژه میان جوانان) به ۲۸ درصد رسیده است.
- تورم سالانه در سال ۲۰۲۵ به مرز ۵۵ درصد نزدیک شد.
این ارقام تنها نتیجه‌ی تحریم‌ها نیست، بلکه پیامد مستقیم سوءمدیریت و فساد سازمان‌یافته است.
سپاه پاسداران؛ امپراتوری اقتصادی
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قلب تپنده‌ی فساد نظام ایران 2025 به‌شمار می‌آید. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، سپاه بیش از ۶۰ درصد اقتصاد ایران را در اختیار دارد.
- پروژه‌های نفت و گاز به ارزش ۲۰ میلیارد دلار بدون مناقصه به شرکت‌های وابسته به قرارگاه خاتم‌الانبیا سپرده شد.
- قرارداد ساخت آزادراه‌های تهران و شمال به ارزش ۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ به صورت انحصاری به پیمانکاران سپاه داده شد.
- تنها در حوزه‌ی واردات کالاهای اساسی، سپاه طی ۵ سال گذشته حدود ۱۵ میلیارد دلار سود خالص کسب کرده است.
این انحصار اقتصادی به حذف کامل بخش خصوصی منجر شده و اعتماد عمومی را بیش از پیش از بین برده است.
سرکوب رسانه و افشاگران
هر روزنامه‌نگاری که تلاش کند فساد نظام ایران 2025 را افشا کند، با سرکوب مواجه می‌شود. پس از اعدام روح‌الله زم در سال ۲۰۲۰، موج بازداشت‌ها افزایش یافت. در سال ۲۰۲۴ دست‌کم ۲۵ روزنامه‌نگار صرفاً به دلیل نوشتن گزارش درباره‌ی فساد مالی بازداشت شدند.
همچنین طبق گزارش «گزارشگران بدون مرز»، ایران در رتبه‌ی ۱۷۶ از میان ۱۸۰ کشور از نظر آزادی رسانه قرار دارد.
تبعات اجتماعی و اقتصادی
فساد گسترده، شکاف طبقاتی را به بالاترین سطح خود رسانده است. در حالی‌که اقلیت وابسته به حاکمیت از ویلاهای میلیاردی در لواسان و شمال کشور بهره‌مند هستند، میلیون‌ها ایرانی در حاشیه‌نشینی و فقر مطلق زندگی می‌کنند.
- بیش از ۴ میلیون کودک کار در ایران وجود دارد.
- در تهران، بیش از ۱۵ هزار زن بی‌خانمان شب‌ها را در خیابان می‌گذرانند.
- هزینه دارو طی دو سال اخیر بیش از ۳۰۰ درصد افزایش یافته است.
آینده‌ای تاریک در سایه فساد
به نظر می‌رسد که فساد نظام ایران 2025 نه یک مشکل حل‌شدنی، بلکه یک سیستم حکمرانی مبتنی بر رانت و سرکوب است. ساختار جمهوری اسلامی بر پایه‌ی فساد و سوءاستفاده از قدرت شکل گرفته و تا زمانی که این ساختار تغییر نکند، هیچ اصلاحی از درون امکان‌پذیر نخواهد بود.
در نهایت، هزینه‌ی این فساد سازمان‌یافته را مردم ایران می‌پردازند؛ مردمی که در برابر امپراتوری ثروت و قدرت اقلیت حاکم، جز فقر و سرکوب نصیبی ندارند.
