فهرست مطالب
وقتی صحبت از شایع‌ترین بیماری‌ها در ایران در سال‌های اخیر به میان می‌آید، دیگر نمی‌توان آن‌ها را مشکلات فردی دانست. این بیماری‌ها به پدیده‌ای اجتماعی تبدیل شده‌اند که زندگی میلیون‌ها ایرانی را تحت‌تأثیر قرار داده است. امروز ایران با بحرانی چندوجهی روبه‌روست؛ بحرانی که هم شامل بیماری‌های غیرواگیر مانند چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی است و هم بیماری‌های واگیر که هنوز ریشه‌کن نشده‌اند مثل سل و هپاتیت.
بیماری‌های قلبی و دیابت؛ در صدر جدول
طبق گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت، بیماری‌های غیرواگیر بیش از ۸۰ درصد مرگ‌ومیر در ایران را تشکیل می‌دهند. در این میان، بیماری‌های قلبی و عروقی بیشترین سهم را دارند. عواملی چون فشار خون بالا، دیابت و چاقی، مهم‌ترین دلایل بروز این بیماری‌ها هستند. مطالعات نشان می‌دهد که بیش از یک‌سوم جمعیت ایران اضافه‌وزن یا چاقی مفرط دارند و همین موضوع آن‌ها را در معرض سکته قلبی یا مغزی قرار می‌دهد.
چاقی؛ بمب ساعتی سلامت
نمی‌توان از شایع‌ترین بیماری‌ها در ایران سخن گفت و به موضوع چاقی نپرداخت. آمارهای رسمی نشان می‌دهد نزدیک به ۳۳ درصد بزرگسالان در ایران دچار چاقی شکمی هستند؛ رقمی که در میان زنان بسیار بالاتر از مردان است. این پدیده نه‌تنها خطر دیابت و فشار خون را افزایش می‌دهد، بلکه بر سلامت روان و کیفیت زندگی نیز تأثیر منفی می‌گذارد.
بیماری‌های واگیر هنوز حضور دارند
با وجود پیشرفت‌های پزشکی، برخی بیماری‌های واگیر همچنان وجود دارند. برای مثال، سل ریوی در دهه‌های گذشته به‌شدت کاهش یافته، اما هنوز به‌ویژه در شکل مقاوم به دارو مشاهده می‌شود. همچنین بیماری‌هایی مثل هپاتیت B و C، سالک و تب خونریزی‌دهنده کریمه-کنگو در برخی مناطق روستایی ایران گزارش می‌شوند.
آلودگی هوا؛ دشمن خاموش
یکی از جدی‌ترین معضلات سلامت در ایران، آلودگی هوا است. برآوردها نشان می‌دهد سالانه حدود ۴۰ هزار نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند، به‌ویژه در شهرهای بزرگی مانند تهران و اهواز. این آلودگی نه‌تنها باعث افزایش بیماری‌های تنفسی می‌شود، بلکه خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را نیز تشدید می‌کند.
بحرانی چندلایه
اگر بخواهیم تصویری روشن از شایع‌ترین بیماری‌ها در ایران ارائه دهیم، می‌توان گفت:
- در صدر فهرست، بیماری‌های قلبی، دیابت و فشار خون بالا قرار دارند که با چاقی و کم‌تحرکی گره خورده‌اند.
- پس از آن، بیماری‌های واگیر مزمنی هستند که هنوز ریشه‌کن نشده‌اند.
- و در نهایت، آلودگی هوا به‌عنوان عاملی محیطی، شرایط را بدتر می‌کند.
این واقعیت‌ها نشان می‌دهد ایران نیازمند یک استراتژی جامع سلامت است؛ استراتژی‌ای که نه‌فقط بر درمان، بلکه بر پیشگیری و آگاهی‌رسانی عمومی تمرکز داشته باشد.
