فهرست مطالب
سانسور اینترنت در ایران به یکی از برجستهترین ابزارهای رژیم برای کنترل جامعه و قطع ارتباط بین شهروندان و جهان خارج تبدیل شده است. با گسترش اعتراضات و افزایش خشم عمومی، سانسور دیگر صرفاً یک تصمیم فنی نیست، بلکه یک سیاست امنیتی جامع است که با هدف تضعیف ارتباطات، منزوی کردن مردم و جلوگیری از گزارش حقیقت توسط رسانههای مستقل و مخالف انجام میشود
زیرساخت فنی سانسور: ساخت دیوار دیجیتال
رژیم به شبکهای پیچیده از فیلترها، فایروالها و هدایت اجباری به «اینترنت ملی» متکی است. این پروژه که توسط تهران به عنوان یک توسعه حاکمیتی ارائه شده است، با نظارت بر ترافیک دادهها و شناسایی وبسایتهای مسدود شده در عرض چند ثانیه، عملاً به بستری جامع برای اعمال سانسور اینترنت در ایران تبدیل شده است.
گزارشهای فنی نشان میدهد که فرآیند سانسور محدود به پلتفرمهای رسانههای اجتماعی نیست، بلکه به پروتکلهای رمزگذاری، برنامههای ارتباط صوتی و حتی برخی از سرویسهای ایمیل نیز گسترش مییابد. هدف منحصر به فرد است: کاهش توانایی ایرانیان در برقراری ارتباط و مستندسازی وقایع در لحظات بحرانی
سانسور به عنوان ابزاری سیاسی برای سرکوب اعتراضات
هر موج اعتراضی در داخل کشور با موجی شدیدتر از سانسور اینترنت در ایران مواجه میشود. در رویدادهای مکرر بین سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴، رژیم از قطعی عمدی اینترنت به عنوان وسیلهای برای سرکوب مخالفتهای عمومی استفاده کرد.
با قطع اینترنت، روایت رسمی به تنها منبع اطلاعات موجود تبدیل شد و ایرانیان از فرصت ابراز نظرات خود یا مستندسازی نقض حقوق بشر محروم شدند
براى اطلاعات بيشتر :
این سیاست منجر به برجسته شدن ایران در گزارشهای سازمانهای حقوق بشری در مورد “قطع اینترنت به عنوان ابزاری برای سرکوب” شده است که به افزایش انتقادات بینالمللی کمک کرده است، اما هیچ تغییر واقعی در داخل کشور ایجاد نشده است
زیانهای اقتصادی: بهایی که شهروندان میپردازند
سانسور اینترنت در ایران تأثیر مستقیمی بر اقتصاد محلی دارد. مشاغل کوچکی که به رسانههای اجتماعی و پلتفرمهای پرداخت آنلاین متکی هستند، روزانه متحمل ضرر میشوند، در حالی که کاربران مجبور میشوند به خدمات گرانقیمت VPN متوسل شوند که به یک بازار سیاه تبدیل شده و اغلب با تأیید نهادهای دولتی اداره میشود
برآوردهای غیررسمی حاکی از ضرر میلیونها دلاری در هر بار قطعی گسترده اینترنت، به ویژه در شهرهای بزرگ وابسته به اقتصاد دیجیتال است.
کاربران در مقابل دولت: تاکتیکهای دور زدن سانسور
با وجود سانسور اینترنت در ایران، ایرانیان از جستجوی راههای جایگزین برای دسترسی به اینترنت دست نکشیدهاند. از شبکههای خصوصی گرفته تا پروکسیهای پیشرفته، از برنامههای رمزگذاری شده گرفته تا انتقال محتوا از طریق اقوام در خارج از کشور، دور زدن سانسور دیجیتال به بخشی از زندگی روزمره شهروندان تبدیل شده است.
اما این مبارزه نابرابر است؛ با گسترش فناوریهای امنیتی، محدودیتها نیز افزایش مییابد و شکاف فناوری به میدان نبردی دائمی بین جامعهای که مشتاق آزادی است و مرجعی که فقط سکوت را میطلبد، تبدیل میشود.
سانسور اینترنت در ایران همچنان نشانهای آشکار از شکنندگی رژیم است. رژیمی که برای حفظ قدرت خود نیاز به قطع اینترنت دارد، ترس خود را از مردم خود اعلام میکند و تلویحاً اذعان میکند که اطلاعات از خشونت قدرتمندتر است. با افزایش آگاهی دیجیتال در بین ایرانیان، به نظر میرسد نبرد بعدی بین جامعهای باشد که خواستار باز بودن است و مرجعی که مصمم به بسته ماندن است.
