فهرست مطالب
در روزهایی که مردم کرمانشاه انتظار هوای پاک و پاییزی داشتند، هواشناسی کرمانشاه با انتشار هشدار زرد، بار دیگر واقعیت تلخ بحران زیستمحیطی ایران را یادآوری کرد. هشدارهایی که هرچند رنگشان زرد است، اما معنای آن برای مردم خاکستری است؛ نشانهای از تکرار بیپایانِ ناکارآمدی دولت در مدیریت بحرانهای زیستمحیطی.
شکست نظام در مدیریت بحران زیستمحیطی
در سالهای اخیر، استانهای غربی کشور از جمله کرمانشاه، ایلام و خوزستان، به کانون اصلی گرد و غبار تبدیل شدهاند. در این میان، گزارشهای متعدد هواشناسی کرمانشاه از نفوذ تودههای گرد و خاک از مرز عراق، نشان میدهد که هیچ برنامهی جدی برای مقابله با این پدیده وجود ندارد. دولت به جای اقدام عملی، تنها به صدور اطلاعیههای تکراری بسنده کرده است.
فعالان محیطزیست بارها هشدار دادهاند که پروژههای غیرکارشناسی سپاه پاسداران در بستر رودخانهها و سدسازیهای بیرویه، عامل اصلی تشدید این بحران است. خشک شدن تالابها و از بین رفتن پوشش گیاهی سبب شده با هر وزش باد، میلیونها ذره غبار به آسمان برخیزد. با این حال، هیچ نهادی مسئولیت این فاجعه را نمیپذیرد.
حتی در جدیدترین گزارش هواشناسی کرمانشاه، اشارهای به اقدامات عملی یا برنامهریزی بلندمدت برای کنترل گرد و غبار نشده است. به نظر میرسد دولت تنها به «اطلاعرسانی» اکتفا کرده و وظیفه خود را انجامشده میداند؛ گویی هشدار دادن، جایگزین عمل کردن شده است.
تهدید سلامت مردم در سایه بیتفاوتی
در حالیکه هواشناسی کرمانشاه درباره تشدید گرد و غبار هشدار میدهد، وزارت بهداشت هیچ آمار رسمی از تعداد بیماران تنفسی ارائه نمیکند. گزارشهای محلی از افزایش چشمگیر بیماران مبتلا به آسم و آلرژی در بیمارستانهای کرمانشاه حکایت دارد. کمبود دستگاههای اکسیژن و داروهای تنفسی در داروخانهها نیز، زندگی بسیاری از بیماران را به خطر انداخته است.
در نهايت
مردم از خود میپرسند: اگر دولت از طریق هواشناسی کرمانشاه از شدت بحران آگاه است، چرا هیچ اقدام پیشگیرانهای انجام نمیشود؟ چرا مدارس بدون فیلتر هوا کار میکنند؟ و چرا همچنان هیچ برنامهای برای مقابله با منبع اصلی گرد و غبار وجود ندارد؟
در حالیکه کشورهایی چون عراق و عربستان با استفاده از فناوریهای نوین در حال کنترل کانونهای گرد و خاک هستند، ایران همچنان گرفتار تصمیمات مقطعی و تبلیغاتی است. حتی وقتی هواشناسی کرمانشاه از خطرات جوی خبر میدهد، نهادهای اجرایی فقط سکوت میکنند.