فهرست مطالب
در یک اظهارنظر علنی که جنجال زیادی به پا کرد، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، گفت: «او و مسئولان اجرایی بدون هماهنگی کامل با مقام معظم رهبری هیچ اقدامی انجام نخواهند داد.» این جمله که اشاره مستقیم به علی خامنهای دارد، بهوضوح نشان میدهد که دخالت خامنهای در تصمیمات دولت دیگر یک اتهام سیاسی از سوی مخالفان نیست، بلکه واقعیتی است که اکنون به یک سند رسمی تبدیل شده است.
نقشه کنترل دخالت خامنهای در تصمیمات دولت
تحقیقی که انجام دادهایم بر پایهی مصاحبه با کارکنان سابق دولتی و تحلیل اسناد داخلی محرمانه است. نتایج نشان میدهد زنجیرهای پیچیده از تأییدات برای هر تصمیم وجود دارد که از وزیر مربوطه آغاز شده، سپس به کمیته هماهنگی وزارتی، دفتر رئیسجمهور و در نهایت به دفتر رهبری میرسد و پس از آن، چرخه دوباره به مرحله اجرا بازمیگردد.
جدول مسیر تصمیمگیری در دولت ایران:
مرحله | مدت تقریبی | نهاد مسئول | توضیحات |
---|---|---|---|
تدوین تصمیم | ۳ روز | وزارت مربوطه | تصمیم اولیه بدون اختیار اجرا |
تأیید دولت | ۵ روز | دفتر رئیسجمهور | مشمول اصلاحات سیاسی میشود |
بررسی دفتر رهبری | ۷–۱۴ روز | دفتر مقام رهبری | ارزیابی انطباق با «سیاستهای کلی» |
بازگشت برای اجرا | ۲–۴ روز | وزارت مربوطه | ممکن است اصلاحات جدید اعمال شود |
تأثیر کمی دخالتها
بر اساس دادههای محرمانهای که به دست آوردهایم، دخالت خامنهای در تصمیمات دولت باعث میشود:
- اجرای تصمیمات بهطور متوسط ۳۵ درصد کندتر شود.
- یک تصمیم از هر پنج تصمیم پس از بررسی دفتر رهبری لغو شود.
- ۷۰ درصد سیاستهای اقتصادی قبل از تصویب، دستخوش اصلاحات سیاسی شوند.
اثرگذاری بر حوزه سلامت
در بحران کرونا، واردات برخی واکسنهای معتبر جهانی بیش از ۴ ماه به تأخیر افتاد؛ زیرا دفتر رهبری واکسنهای آمریکایی و بریتانیایی را به دلایل سیاسی رد کرد. این تصمیم که نمونه آشکاری از دخالت خامنهای در تصمیمات دولت بود، باعث افزایش آمار مرگومیر شد، بهطوری که آمار رسمی فوتیها از ۲۰۰ نفر در روز به بیش از ۶۰۰ نفر در اوج بحران رسید.
نقشه نفوذ سیاسی
تحلیل ما نشان میدهد که دفتر رهبری شامل واحدهای تخصصی برای نظارت بر هر وزارتخانه بهطور جداگانه است:
- واحد امور اقتصادی: نظارت بر وزارت اقتصاد و بانک مرکزی.
- واحد سلامت: دخالت در سیاستهای بهداشتی.
- واحد امنیت ملی: تحمیل تصمیمات به وزارت کشور و دفاع.
این واحدها تضمین میکنند که دخالت خامنهای در تصمیمات دولت تنها به مسائل کلان محدود نشود و حتی کوچکترین جزئیات، از واردات دارو گرفته تا انتصاب مدیران مدارس، تحت نظارت کامل قرار گیرد.
شهادت از داخل سیستم
یکی از مدیران سابق وزارت بهداشت به ما گفت:
«ما دستورهای کتبی از دفتر رهبری دریافت میکردیم و گاهی این دستورها با توصیههای علمی در تضاد بود. اما هیچکس جرئت اعتراض نداشت، چون تصمیم از بالاترین سطح آمده ب
کشوری بدون تصمیم مستقل
آنچه مسعود پزشکیان گفت، یک لغزش زبانی نبود؛ بلکه سندی است که نشان میدهد ایران تحت ساختاری اداره میشود که هر تصمیمی باید با تأیید یک فرد انجام شود. تا زمانی که دخالت خامنهای در تصمیمات دولت به این شکل عمیق ادامه دارد، هر سخن از اصلاح یا تغییر بیمعنا خواهد بود و کشور در چرخهای از بحرانها گرفتار خواهد ماند.