فهرست مطالب
در نخستین روزهای تیرماه ۱۴۰۴، جهان با خبری شوکهکننده از سوی دولت آمریکا مواجه شد: سایتهای هستهای ایران، بهویژه تأسیسات زیرزمینی فردو، در نتیجهٔ حملات سنگین هوایی نابود شدهاند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، مدعی شد که ذخایر اورانیوم ایران دیگر وجود ندارد. اما آیا واقعاً این ذخایر نابود شدهاند؟ یا بخشی از بازی پنهانکاری جمهوری اسلامی است؟
حمله به فردو؛ روایت قدرت ویرانگر
ترامپ در گفتوگو با فاکسنیوز گفت که بمبهای سنگرشکن توانستند تأسیسات زیرزمینی فردو را بهطور کامل منهدم کنند. به گفته او، این حمله پایانی بر ذخایر اورانیوم ایران بوده است. این روایت در رسانهها بازتاب گسترده یافت، اما چند روز بعد گزارشهایی فاششده از پنتاگون، روایت ترامپ را زیر سوال بردند.
گزارش پنتاگون: ذخایر اورانیوم هنوز پابرجاست
یک گزارش اطلاعاتی که پس از آتشبس منتشر شد، نشان داد که برخلاف ادعاهای کاخ سفید، اجزای زیرزمینی برخی سایتها سالم مانده و بخش قابل توجهی از ذخایر اورانیوم ایران دستنخورده باقی ماندهاند. این موضوع موجب خشم ترامپ شد و او تهدید کرد که افشاگران این گزارش را تحت پیگرد قرار میدهد.
محل جدید ذخایر اورانیوم ایران؛ در اعماق زمین یا اصفهان؟
مقامات ایرانی، از جمله محسن رضایی، اعلام کردند که ایران پیش از حمله بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غلظت بالا را به مکانی امن منتقل کرده است. برخی گمانهزنیها حاکی است که ذخایر اورانیوم ایران به تونلهایی در اعماق کوه یا سایتهایی در اطراف اصفهان منتقل شدهاند. رافائل گروسی نیز به احتمال انتقال این ذخایر به اصفهان اشاره کرد.
جنگ روایتها بر سر ذخایر اورانیوم ایران
سخنگوی کاخ سفید تایید کرد که ایالات متحده به دنبال توافقی برای برنامه هستهای غیرنظامی در ایران است که شامل هیچگونه غنیسازی نباشد. اما ترامپ با لحنی تند این تلاشها را رد کرد. در این میان، ذخایر اورانیوم ایران به مهمترین نقطه تمرکز دیپلماتیک و نظامی تبدیل شده است.
پنهانکاری نظام و تناقض در اظهارات
با وجود تبلیغات رسانههای حکومتی درباره «بازدارندگی استراتژیک» پس از حملات، نبود شفافیت و تناقض در اظهارات مسئولان، تردیدها درباره سرنوشت ذخایر اورانیوم ایران را افزایش داده است. در حالی که برخی فرماندهان نظامی اصرار دارند عملیات انتقال موفق بوده، منابع بینالمللی میگویند ایران هنوز اجازه بازرسی مستقل از محل جدید احتمالی را نداده است.
نقش اسرائیل و ابهام اطلاعاتی
از سوی دیگر، نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، اعلام کرد که کشورش اطلاعات «جالبی» درباره ذخایر اورانیوم ایران در اختیار دارد، اما فعلاً آن را فاش نمیکند. این اظهارات، ابهام درباره دقت حملات و اطلاع احتمالی اسرائیل از محلهای جدید نگهداری را بیشتر کرده و این سؤال را مطرح میکند که آیا حمله دوم یا فشار اطلاعاتی ادامهدار در راه است؟
آیا واقعا ذخایر اورانیوم نابود شدهاند؟
با وجود ادعای دولت آمریکا، گزارشهای فنی، اظهارات مقامات جمهوری اسلامی، و ارزیابیهای کارشناسان، تصویر متفاوتی ترسیم میکنند. هنوز مشخص نیست که سرنوشت نهایی ذخایر اورانیوم ایران چه خواهد بود، اما بدون تردید، این موضوع در هفتههای آینده در صدر اخبار امنیتی و هستهای باقی خواهد ماند.