فهرست مطالب
در حالی که تنش‌های منطقه‌ای در حال افزایش است، تحلیلگران هشدار می‌دهند که آینده خاورمیانه با سلاح هسته‌ای یا موشک تعیین نمی‌شود، بلکه با آب. امروز جنگ آب در خاورمیانه به واقعیتی خطرناک تبدیل شده و موازنه قدرت را تغییر می‌دهد. در مرکز این بحران، ایران قرار دارد؛ کشوری که سال‌ها شعار قدرت و مدیریت می‌داد، اما حالا در یکی از شدیدترین بحران‌های آبی جهان فرو رفته است.
خشکسالی در ایران؛ بحران طبیعی یا نتیجه مدیریت فاسد؟
خشکسالی در ایران دیگر فقط یک مشکل اقلیمی نیست؛ بلکه نتیجه مستقیم سوء‌مدیریت، فساد ساختاری و پروژه‌های بی‌برنامه حکومتی است. منابع آبی که باید برای کشاورزان و مردم مصرف می‌شد، به پروژه‌های امنیتی و نهادهای وابسته به سپاه منتقل شد.
نتیجه این سیاست‌ها:
- نابودی کشاورزی در استان‌هایی مثل سیستان‌وبلوچستان، اصفهان و خوزستان
- خالی شدن روستاها و مهاجرت گسترده
- اعتراضات مردمی و برخورد امنیتی به‌جای اصلاح
طبق داده‌های جهانی، ایران طی ۴ دهه حدود ۷۰٪ منابع آبی خود را از دست داده است؛ واقعیتی که رسانه‌های حکومتی تلاش می‌کنند پنهان کنند.
جنگ آب در خاورمیانه؛ رقابت برای بقا
جنگ آب در خاورمیانه حول کنترل رودخانه‌های مرزی و منابع مشترک شکل گرفته است. ترکیه با سدسازی گسترده جریان دجله و فرات را کنترل می‌کند، ایران سدهای متعدد بدون هماهنگی با همسایگان می‌سازد و عراق و سوریه با بحران کمبود آب غذا و جمعیت دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
ایران اما به جای دیپلماسی آبی، سیاست تقابلی انتخاب کرده و ضعف داخلی را با ادعاهای رسانه‌ای می‌پوشاند.
امنیت ملی ایران در خطر
کارشناسان می‌گویند بحران آب در ایران می‌تواند تهدید اصلی امنیت ملی کشور باشد:
- نابودی اقتصاد کشاورزی
- افزایش قیمت مواد غذایی
- مهاجرت داخلی گسترده
- فشار بر شهرها و زیرساخت‌های فرسوده
در حالی که مردم برای آب آشامیدنی صف می‌کشند، حکومت میلیاردها دلار صرف دخالت‌های منطقه‌ای می‌کند.
آیا انفجار بزرگ نزدیک است؟
به گفته نهادهای بین‌المللی، جنگ آب در خاورمیانه می‌تواند جنگ قرن آینده باشد. کنترل آب، ابزار فشار سیاسی و اقتصادی خواهد شد. و ایران، با وجود ادعای قدرت منطقه‌ای، یکی از آسیب‌پذیرترین کشورهاست.
راه‌حل‌ها وجود دارد، اراده نه
نجات ایران از این بحران نیازمند:
- اصلاح شبکه‌های فرسوده آب
- توقف سدسازی‌های بی‌هدف
- مدیریت نوین کشاورزی
- سرمایه‌گذاری در شیرین‌سازی آب
- همکاری منطقه‌ای به‌جای تهدید
اما تا زمانی که حکومت اولویت را به نیروهای نظامی و پروژه‌های خارجی بدهد، امیدی به حل بحران نیست.
خاورمیانه وارد مرحله سرنوشت‌ساز جنگ آب شده و ایران در مرکز این طوفان قرار دارد. نه فقط به‌خاطر تغییرات اقلیمی، بلکه به‌دلیل ساختار سیاسی ناکارآمد. ادامه خشکسالی در ایران و بی‌توجهی به بحران آب در ایران می‌تواند تهدیدی بزرگ‌تر از هر تحریم یا فشار خارجی باشد؛ تهدیدی که از درون، پایه‌های حکومت را می‌لرزاند.
