فهرست مطالب
تکنولوژی در ایران امروز یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات است؛ از یکسو نماد آرزوهای جوانان برای پیشرفت و نوآوری است و از سوی دیگر، بازتاب سیاستهای سرکوبگرانه نظام که این ظرفیتها را به ابزاری برای کنترل و محدودیت تبدیل کرده است. با وجود تواناییهای انسانی عظیم، شهروند ایرانی همچنان از ابتداییترین حقوق دیجیتال خود محروم است.
تکنولوژی در ایران میان انزوا و وعدههای دروغین
نظام شعار توسعه دیجیتال و هوش مصنوعی سر میدهد، اما واقعیت تکنولوژی در ایران چیز دیگری است. اینترنت کند، اپلیکیشنها فیلتر شده و مردم در انزوای دیجیتال اجباری زندگی میکنند. گزارشهای مستقل نشان میدهد بیش از ۷۰ درصد وبسایتها و اپلیکیشنهای جهانی مسدود است و این امر دانشجویان و پژوهشگران را از دسترسی آزاد به منابع علمی محروم کرده است.
تکنولوژی بهعنوان سلاح در دست نظام
به جای سرمایهگذاری در پروژههایی که به مردم خدمت کند، حکومت بودجههای کلان را صرف تبدیل تکنولوژی در ایران به ابزار نظارت میکند. پروژه «اینترنت ملی» نمونه بارز این سیاست است؛ تلاشی برای منزویکردن ایرانیان از جهان خارج و تسهیل کنترل داخلی. حتی اپلیکیشنهای حملونقل و پرداخت الکترونیک نیز زیر نظر شدید قرار دارند و دادههای کاربران گاه برای ردیابی فعالان سیاسی مورد استفاده قرار میگیرد.
فرار مغزهای فناورانه
با وجود هزاران برنامهنویس و مهندس نخبه، تکنولوژی در ایران دچار بحران فرار مغزهاست. طی سالهای اخیر بیش از ۱۵۰ هزار متخصص فناوری کشور را ترک کردهاند، چراکه فضای سرکوب و نبود فرصتهای واقعی نوآوری آنها را به مهاجرت واداشته است. در مقابل، سرمایهها به صنایع نظامی و پهپادها اختصاص داده میشود و استارتاپها و اقتصاد دیجیتال بیپشتیبان میمانند.
تکنولوژی در ایران: فرصت ازدسترفته
جوانان ایرانی توانایی ایجاد یک انقلاب دیجیتال در حوزههای پزشکی، انرژیهای نو و نرمافزار را دارند. اما سیاستهای نظام، تکنولوژی در ایران را به پروژهای امنیتی بدل کرده است. نتیجه اینکه کشوری پر از ظرفیت انسانی، از آزادی و پیشرفت محروم مانده است.
واقعیت این است که تکنولوژی در ایران دیگر ابزاری برای توسعه نیست، بلکه به وسیلهای برای سرکوب و کنترل تبدیل شده است. تا زمانی که مردم از این سیاستها رهایی نیابند، ظرفیتهای ایرانی در پشت دیوارهای دیجیتال ساخته حکومت زندانی خواهد ماند، به جای آنکه به جهان راه یابد.