فهرست مطالب
در خبری که رسانه‌های رسمی ایران منتشر کردند، وزیر راه و شهرسازی از ثبت رکورد جدیدی در ترانزیت در ایران خبر داد؛ عبور ۲۰ میلیون تن کالای ترانزیتی طی یک سال، که نسبت به سال گذشته ۳۸ درصد رشد داشته است. اما پشت این آمار درخشان، واقعیت‌های تلخی نهفته است: زیرساخت‌های فرسوده، مدیریت ناکارآمد، و استفاده ابزاری از شبکه ترانزیت برای اهداف پنهان و غیرشفاف در ساختار حکومتی بسته و فاقد نظارت.
همکاری منطقه‌ای یا قاچاق سازمان‌یافته از دروازه‌های جمهوری اسلامی؟
بر اساس اظهارات وزير راه وشهرسازى ، این “موفقیت” با همکاری کشورهای منطقه‌ای به‌ویژه از طریق بنادر جنوبی نظیر بندرعباس و بندر شهید رجایی حاصل شده است. اما گزارش‌های پیشین نهادهای ناظر بر مرزها، نشان می‌دهد که ترانزیت در ایران همواره با قاچاق سازمان‌یافته مواد مخدر، سوخت و حتی اسلحه همراه بوده، آن هم تحت پوشش محموله‌های تجاری. در حالی که مسئولان از “کریدورهای استراتژیک” سخن می‌گویند، واقعیت می‌تواند “کریدورهای فساد” باشد.
چه‌کسی از این آمارها سود می‌برد؟ مردم یا شبکه‌های قدرت؟
هم‌زمان با اعلام این رکورد جدید در ترانزیت در ایران، مردم با تورم افسارگسیخته، سقوط ریال و کمبود اقلام اساسی مواجه هستند. وقتی میلیون‌ها تن کالا از ایران عبور می‌کند، شهروند ایرانی توان خرید یک کالای وارداتی را هم ندارد. در واقع، درآمدهای ترانزیت نه صرف رفاه عمومی شده و نه زیرساخت‌ها را تقویت کرده، بلکه در جیب نهادهای نظامی و شبه‌نظامی گم می‌شود.
چرا درآمدهای ترانزیت به توسعه داخلی منجر نمی‌شود؟
با وجود درآمدهای بالقوه از ترانزیت در ایران، هیچ نشانه‌ای از بهبود کیفیت جاده‌ها، اشتغال‌زایی یا توسعه حمل‌ونقل دیده نمی‌شود. برعکس، آمار تصادفات جاده‌ای در مسیرهای ترانزیتی رو به افزایش است. این امر پرسشی اساسی را مطرح می‌کند: آیا ترانزیت واقعاً پروژه‌ای اقتصادی است؟ یا پوششی برای فرار از پاسخ‌گویی و سوءاستفاده ساختاری؟
ترانزیت، در نظامی که مردمش را منزوی کرده، افتخار نیست
رکورد ۲۰ میلیون تن در ترانزیت در ایران را نمی‌توان جدا از فضای کلی حکومت دانست. در حالی که مسیر برای عبور کالاهای خارجی باز است، درهای آزادی، عدالت و توسعه به روی ایرانیان بسته است. کانتینرها آزادانه از جنوب به شمال حرکت می‌کنند، اما فعالان مدنی در زندان‌اند، رسانه‌ها سانسور می‌شوند و اعتراضات سرکوب.
