فهرست مطالب
آژانس بینالمللی انرژی اتمی اکنون به کانون تنش جدید میان تهران و پایتختهای غربی بدل شده است. علی شمخانی، مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی، هشدار داد که ادامه فشارهای سیاسی و تهدیدهای امنیتی ممکن است ایران را به سمت «اقدامات بازدارنده» سوق دهد. این اقدامات میتواند شامل کاهش سطح همکاری با آژانس، محدود کردن بازرسیها یا حتی اخراج بازرسان بینالمللی باشد.
شمخانی تأکید کرد که تداوم «تحریکات غربی» ایران را وادار خواهد کرد تا تعهدات بینالمللی خود را بازنگری کند و از آنچه «سیاسیسازی» پرونده هستهای توسط برخی اعضای شورای حکام خواند، به شدت انتقاد کرد.
نگرانی آمریکا و اسرائیل از نزدیک شدن ایران به آستانه تولید سلاح هستهای
این اظهارات در شرایطی مطرح میشود که ایالات متحده بارها نسبت به پیشرفتهای هستهای ایران هشدار داده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، حتی از احتمال اقدام نظامی علیه تأسیسات هستهای ایران سخن گفته بود. اسرائیل نیز هرگونه توافق هستهای با ایران را تهدیدی برای امنیت منطقه میداند.
همزمان، مذاکرات غیرمستقیمی بین ایران و آمریکا در مسقط، پایتخت عمان، در جریان است. این مذاکرات با میانجیگری عمانیها انجام میشود، اما تاکنون نشانهای از پیشرفت جدی در آنها دیده نشده است.
آمار نگرانکننده: سطح غنیسازی اورانیوم در آستانه خطر
بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی در فوریه ۲۰۲۵، ایران اکنون بیش از ۵۵۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده در اختیار دارد که از این میزان، ۱۲۱ کیلوگرم آن با غنای ۶۰ درصد است؛ رقمی که به سطح ۹۰ درصد مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای بسیار نزدیک است.
به گفته کارشناسان مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی، اگر ایران تصمیم به تسریع غنیسازی بگیرد، ممکن است در عرض چند هفته به مواد کافی برای ساخت بمب دست یابد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی: ابزار فنی یا اهرم فشار سیاسی؟
در تهران، برخی مقامات آژانس را متهم به جانبداری میکنند و گزارشهای اخیر آن را «سیاسی و مغرضانه» میدانند. برخی مسئولان جمهوری اسلامی هشدار دادهاند که ممکن است از برخی تعهدات داوطلبانه خارج شوند. به باور ناظران، تهدیدهای ایران تنها واکنش نیست، بلکه بخشی از یک استراتژی فشار متقابل برای تغییر معادلات مذاکراتی است
آژانس در میانه منازعهای ژئوپلیتیک
آژانس بینالمللی انرژی اتمی اکنون در میانه منازعهای ژئوپلیتیک قرار گرفته که فراتر از وظایف نظارتیاش است. در حالی که این نهاد تلاش دارد نقش خود را بهعنوان مرجع فنی بیطرف حفظ کند، فشارهای سیاسی فزاینده ممکن است استقلال و حرفهایگری آن را به خطر اندازد.

با توجه به تهدید ایران به خروج از توافقات، و افزایش لفاظیهای غربی، به نظر میرسد تنشهای پیشرو تنها فنی یا دیپلماتیک نخواهد بود، بلکه وارد مرحلهای پیچیدهتر و استراتژیک خواهد شد.