فهرست مطالب
در میان دورهای بی‌نتیجه و وعده‌های از دست رفته، امروز شکست مذاکرات ایران و آمریکا دیگر فقط یک احتمال نیست؛ به واقعیتی نزدیک میشود که هم تهران و هم واشنگتن برایش آماده‌اند. ایران سخن از غنی‌سازی کامل می‌گوید و آمریکا از «گزینه‌های جایگزین» حرف می‌زند. در میانه این کشاکش، ملتی خسته ایستاده، با چشمی نگران به آینده. این گزارش، سناریوهای پس از شکست را واکاوی می‌کند.
بخش اول: ایرانِ پس از شکست مذاکرات ایران و آمریکا
۱. فروپاشی اقتصادی قریب‌الوقوع
با شکست مذاکرات ایران و آمریکا، تحریم‌های ایالات متحده نه‌تنها باقی می‌مانند، بلکه گسترده‌تر خواهند شد. گزارش جدید بانک مرکزی ایران نشان می‌دهد که بیش از ۶۲٪ از ذخایر ارزی کشور تبخیر شده است. سقوط ارزش ریال، افزایش قیمت دلار، و کمبود کالاهای اساسی از نتایج فوری این شکست خواهد بود.
پیامدهای محتمل:
- دلار بالای ۹۰۰ هزار تومان.
- تورم افسارگسیخته تا ۷۵٪.
- موج جدید مهاجرت و فقر.
۲. اعتراضاتی در آستانه انفجار
تحلیل‌ها نشان می‌دهد بیش از ۴۶٪ از معترضان ۱۴۰۲–۱۴۰۳، متولدین بعد از ۱۳۷۹ هستند. شکست مذاکرات ایران و آمریکا باعث شدت گرفتن این خشم اجتماعی خواهد شد، به‌ویژه در غیاب اصلاحات واقعی. با بالا رفتن نرخ بیکاری، فاصله میان مردم و حکومت به نقطه غیرقابل بازگشت می‌رسد.
بخش دوم: پیامدهای منطقه‌ای شکست مذاکرات ایران و آمریکا
۱. مسابقه تسلیحاتی
ایران در صورت شکست مذاکرات ایران و آمریکا، غنی‌سازی اورانیوم را به بالای ۹۰٪ خواهد رساند. عربستان هم احتمالاً پروژه هسته‌ای خود را تسریع خواهد کرد و اسرائیل دست به عملیات پیشگیرانه خواهد زد.
۲. شعله‌ور شدن جبهه‌های منطقه‌ای
در صورت شکست، سپاه پاسداران فضای بیشتری برای فعالیت در سوریه، عراق و یمن پیدا می‌کند. تنش در تنگه هرمز افزایش خواهد یافت و احتمال بسته شدن موقت آن نیز مطرح است؛ عاملی که بازار انرژی جهانی را دچار شوک می‌کند.
بخش سوم: اثرات جهانی شکست مذاکرات ایران و آمریکا
۱. بحران بی‌اعتمادی جهانی
شکست مذاکرات ایران و آمریکا می‌تواند نظام جهانی عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای را تضعیف کند. کره شمالی و پاکستان از آن به‌عنوان توجیهی برای سیاست‌های خود استفاده خواهند کرد، و دیپلماسی غرب ابزارهای مؤثرش را از دست خواهد داد.
۲. محور شرق تقویت میشود
پس از فروپاشی مذاکرات، ایران با شتاب بیشتری به‌سوی روسیه و چین خواهد رفت. شکست مذاکرات ایران و آمریکا به ورق بازی در رقابت‌های جهانی میان شرق و غرب تبدیل میشود.
بخش چهارم: سناریوهای محتمل پس از شکست مذاکرات ایران و آمریکا
۱. سناریوی حمله نظامی
در صورت تداوم شکست مذاکرات ایران و آمریکا، احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای مثل فردو و نطنز افزایش می‌یابد. پاسخ ایران می‌تواند از طریق نیروهای نیابتی در منطقه صورت گیرد و به یک جنگ تمام‌عیار منجر شود.
۲. سناریوی خاکستری؛ بازدارندگی متقابل
ایران بدون اعلام رسمی بمب، در آستانه آن باقی می‌ماند. منطقه وارد دورهای از بی‌ثباتی مزمن میشود که خود محصول شکست مذاکرات ایران و آمریکا خواهد بود.
۳. سناریوی فروپاشی داخلی
ادامه فشار اقتصادی، بی‌اعتمادی سیاسی، و شکاف اجتماعی در نهایت می‌تواند منجر به تضعیف ساختار قدرت یا حتی فروپاشی آن شود. جرقه آن می‌تواند شکست مذاکرات ایران و آمریکا باشد.
بخش پنجم: چه کسانی از شکست سود می‌برند؟
شاید تعجب‌آور باشد، اما شکست مذاکرات ایران و آمریکا برای برخی سودآور است:
- اسرائیل مشروعیت بیشتری برای اقدامات پیشگیرانه پیدا می‌کند.
- شرکت‌های تسلیحاتی آمریکایی سود کلانی می‌برند.
- روسیه و چین نفوذ بیشتری در خلیج فارس پیدا می‌کنند.
شکست به‌مثابه آغاز یک بحران چندلایه
شکست مذاکرات ایران و آمریکا نه یک اتفاق ساده، بلکه لحظه‌ای سرنوشت‌ساز است. لحظه‌ای که می‌تواند خاورمیانه را به آتش بکشد، یا نقشه‌های سیاسی را بازنویسی کند. همه نگاه‌ها به تهران و واشنگتن دوخته شده؛ سکوتشان صدای فاجعه را در خود پنهان کرده.
وقتی دیپلماسی شکست می‌خورد، باید منتظر انفجار بود.
