فهرست مطالب
در هفته‌های اخیر، بحث ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا دوباره به تیتر رسانه‌ها برگشته؛ موضوعی که نه از موضع قدرت جمهوری اسلامی، بلکه از افزایش فشارهای داخلی و خارجی و شکست سیاست تقابل کور ناشی می‌شود. دعوت‌های بین‌المللی به تهران برای بازگشت به روند دیپلماتیک نشان می‌دهد که بن‌بست اقتصادی، سیاسی و امنیتی آینده حکومت را تهدید می‌کند و هیچ جایگزینی جز مذاکره باقی نمانده است.
دعوت‌های بین‌المللی و انزوای بیشتر تهران
بنا بر گزارش‌ها، ایران اخیراً پیام‌های مستقیم و غیرمستقیمی از بازیگران بین‌المللی دریافت کرده که خواستار ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا هستند. این دعوت‌ها در حالی مطرح می‌شود که:
- اقتصاد ایران در آستانه فروپاشی کامل قرار دارد
- نارضایتی اجتماعی و اعتصابات رو به افزایش است
- تحریم‌ها نه تنها کاهش نیافته، بلکه تشدید شده‌اند
رژیم ایران ادعا می‌کند که مذاکره از موضع اقتدار است؛ در حالی که شاخص‌های اقتصادی و اعتراضات مردمی تصویر دیگری نشان می‌دهد. در واقع، فشار بی‌سابقه اقتصادی دولت را مجبور کرده دوباره به مسیر دیپلماسی برگردد.
نقش عمان؛ دیپلماسی در سایه
دولت عمان طبق روال سال‌های گذشته، بار دیگر در نقش میانجی فعال شده تا شرایط ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا را فراهم کند. سفرهای پنهان و پیام‌رسانی‌های غیرعلنی ادامه دارد، اما نتیجه مشخصی دیده نمی‌شود.
مشکل اصلی آنجاست که تهران می‌خواهد امتیاز بگیرد بدون اینکه امتیاز بدهد؛ رویکردی که بارها شکست خورده است. تجربه برجام نشان داد که رژیم فقط در شرایط فشار حداکثری حاضر به عقب‌نشینی می‌شود — و امروز دقیقاً در همان نقطه قرار دارد.
پیام تهران؛ «رابطه ممکن است، اگر…»
مقامات ایرانی اخیراً مواضعی منعطف‌تر درباره مذاکره نشان داده‌اند و اعلام کرده‌اند که مدیریت رابطه با واشنگتن «ممکن» است. اما این موضع به یک شرط همراه شده:«آمریکا باید حسن نیت نشان دهد.»
این جمله تکراری نشان می‌دهد که حکومت هنوز در توهم بازی با زمان و گرفتن امتیاز بدون دادن امتیاز است.
اما واقعیت میدان چیز دیگری است:
افکار عمومی ایران دیگر گرفتار شعارهای ضدغربی نمی‌شود و جامعه‌ای که ماه‌ها فریاد «زن، زندگی، آزادی» سرداد، به‌خوبی می‌داند که عامل اصلی بحران نه آمریکا، بلکه خود جمهوری اسلامی است.
مذاکره از سر اجبار، نه از موضع قدرت
موضوع اصلی این است:
بازگشت احتمالی به میز مذاکره نتیجه فشار، ناکارآمدی و بحران مشروعیت است، نه مقتدر بودن رژیم.
اگر ازسرگیری مذاکرات ایران و آمریکا انجام شود، این اتفاق نه‌تنها اعتراف غیرمستقیم به شکست سیاست‌های تهاجمی جمهوری اسلامی خواهد بود، بلکه:
- شکاف داخلی حاکمیت را تشدید می‌کند
- مطالبات مردم برای آزادی و اصلاح واقعی را افزایش می‌دهد
- آینده نظام را بیش از پیش زیر سؤال می‌برد
ایران حقیقی — مردم، نه حاکمیت — تنها زمانی نفس خواهد کشید که دیپلماسی، شفافیت و عدالت جایگزین سرکوب، ایدئولوژی و دروغ شود.
