فهرست مطالب
در گزارشی که توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد، قیمت جهانی طلا در تاریخ ۴ مرداد ۱۴۰۴ به ۳۳۳۷.۳۰ دلار در هر اونس رسید؛ کاهشی معادل ۰.۹۳٪ نسبت به روز قبل. همچنین در بازار معاملات آتی نیویورک (COMEX)، قیمت طلا با کاهش ۱.۱۲٪ به ۳۳۹۲.۵۰ دلار رسید. این کاهش به‌ظاهر جزئی، در بطن خود حامل پیام‌هایی مهم در سطح سیاست جهانی و اقتصاد کلان است.
نشانه‌های افت قیمت: فراتر از ارقام
یکی از عوامل اصلی کاهش قیمت جهانی طلا، رشد شاخص دلار آمریکا بوده است؛ مسئله‌ای که طلا را برای دارندگان ارزهای دیگر گران‌تر و غیرجذاب‌تر می‌کند. از سوی دیگر، خوش‌بینی نسبی بازارهای جهانی نسبت به بهبود روابط تجاری بین آمریکا و اتحادیه اروپا نیز موجب کاهش تقاضا برای طلا به‌عنوان پناهگاه امن شده است.
با این حال، سایه بحران‌های منطقه‌ای همچنان بر بازارها سنگینی می‌کند. به‌ویژه در پی تنش‌های نظامی اخیر میان ایران و اسرائیل، قیمت جهانی طلا در فروردین سال جاری به اوج ۳۵۰۰.۰۵ دلار رسید.
ایران و طلا: سیاست اقتصادی یا قمار استراتژیک؟
در ایران، گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که در ده ماه اخیر، بیش از ۸۱ تن طلا وارد کشور شده است. هزینه واردات این میزان طلا حدود ۶.۵ میلیارد دلار برآورد شده، اما با افزایش ارزش بازار، دولت حدود ۱.۳ میلیارد دلار سود شناسایی کرده و ارزش محموله‌ها به ۷.۸ میلیارد دلار رسیده است. این ارقام نشان می‌دهد که ایران از نوسانات قیمت جهانی طلا برای تقویت ذخایر ارزی خود استفاده کرده است.
در همین راستا، دولت جمهوری اسلامی مالیات واردات طلا را به صفر رسانده تا بازگشت سرمایه‌های خارجی را تسهیل کند؛ اقدامی که در سایه تحریم‌ها و نوسانات شدید ریال، نشانگر نوعی استراتژی خروج از وابستگی به دلار است. برآوردها نیز حکایت از آن دارند که بانک مرکزی ایران حدود ۲۰٪ از ذخایر ارزی خود را به طلا تبدیل کرده است.
تحلیل استقصایی آینده طلا
میان افت‌وخیز قیمت جهانی طلا و آشفتگی ساختار اقتصادی ایران، این پرسش اساسی مطرح می‌شود: آیا طلا می‌تواند همچنان پناهگاه امنی برای دولت‌ها، به‌ویژه دولت‌هایی تحت فشار تحریم، باقی بماند؟
در حالی که برخی تحلیل‌گران معتقدند کاهش کنونی قیمت مقطعی است و با تداوم بحران‌های ژئوپلیتیکی مجدد صعود خواهد کرد، رفتار جمهوری اسلامی در انباشت طلا حاکی از نوعی پیش‌بینی فروپاشی احتمالی در نظام پولی بین‌المللی است. آنان از حالا در حال ذخیره‌سازی دارایی‌هایی هستند که در صورت گسترش بی‌ثباتی جهانی، پشتوانه‌ای برای حفظ قدرت مالی کشور باشند.
قیمت جهانی طلا
در دورانی که جهان نظاره‌گر تصمیمات فدرال رزرو، نوسانات بازار نفت، و فروپاشی زنجیره‌های تأمین است، قیمت جهانی طلا دیگر فقط یک عدد نیست؛ بلکه قطب‌نمایی است برای دولت‌هایی که در مسیر اقتصاد پنهان حرکت می‌کنند.
