فهرست مطالب
در کشوری مثل ایران، که نرخ بیکاری سر به فلک می‌کشد و بسیاری از جوانان از پیدا کردن شغل مناسب ناامید شده‌اند، هر خبر درباره انتصاب‌های فامیلی در بدنه حکومت یا نهادهای مذهبی، توجه و حساسیت زیادی برمی‌انگیزد.
در همین بستر، نامی بر سر زبان‌ها افتاد: عروس کاظم صدیقی.
“عروس آقای صدیقی یعنی همسر پسر بزرگ ایشان، سرکار خانم رضوانه قوام وکیل دادگستری است. اسم‌اش در مستندات باغ ازگل هم بود.”
نه در زمینهٔ فرهنگی یا اجتماعی، بلکه از دل یک شرکت خصوصی که روی زمینی مذهبی تأسیس شد و حالا منافعش در اختیار خانوادهٔ یک روحانی صاحب نفوذ است.
در خرداد ۱۴۰۲ (ژوئن ۲۰۲۳)، شرکتی با نام «پیروان اندیشه‌های قائم» در منطقهٔ ازگل تهران به ثبت رسید؛ زمینی که در گذشته برای فعالیت‌های مدرسه دینی وقف شده بود.
مؤسسان شرکت:
- محمدمهدی صدیقی (پسرش)
- محمدحسین صدیقی (پسر دیگرش)
اما نکتهٔ عجیب اینجا بود: در مدارک رسمی ثبت شرکت، نام زنی به اسم رضوانه قوام به عنوان بازرس قانونی شرکت درج شده، و در توضیح هویت او آمده: عروس کاظم صدیقی.
چرا این عروس کاظم صدیقی جنجالی شد؟
چون عبارت “عروس کاظم صدیقی” یک عنوان ساده خانوادگی نیست، بلکه نشانه‌ای است از انتصابی فامیلی در جایگاهی حساس. در کشوری که هر روز صدها هزار نفر با تحصیلات عالی بیکار می‌مانند، چگونه همسر پسر یک روحانی در چنین جایگاهی منصوب میشود؟
آیا عروس کاظم صدیقی صلاحیت و تجربهٔ قانونی دارد؟
آیا انتخاب او شفاف و براساس شایستگی بوده؟
یا فقط کافی‌ست که نام خانوادگی‌ات به یک روحانی بانفوذ وصل باشد؟
جوانان در صف بیکاری، خانواده‌ها در رأس شرکت‌ها
در شرایطی که بسیاری از جوانان تحصیل‌کرده با شغل‌های پاره‌وقت یا مهاجرت دست‌وپنجه نرم می‌کنند، حضور عروس کاظم صدیقی در رأس یک نهاد اقتصادی مذهبی، نماد روشنی از فاصله طبقاتی و فرصت‌های نابرابر است.
شرکت‌هایی که نام‌شان رنگ‌وبوی دینی دارد، در واقع به حیاط خلوت اقتصادی خانواده‌های پرنفوذ تبدیل شده‌اند. زمین وقفی، سرمایه دولتی، و مدیریت خانوادگی: فرمولی که بارها و بارها تکرار شده است.
واکنش‌ها: خشم، طعنه و بی‌اعتمادی
کاربران شبکه‌های اجتماعی به سرعت واکنش نشان دادند. برخی با خشم، برخی با کنایه.
یکی از کاربران نوشت:«از این به بعد برای شغل بازرسی حقوقی نیازی به رزومه نیست، فقط باید عروس یک روحانی شوی.»
در جامعه‌ای که هر روز مردم عادی برای ابتدایی‌ترین حقوق‌شان می‌جنگند، دیدن انتصاب فامیلی آن هم در جایگاه‌های نظارتی، حس بی‌عدالتی را بیشتر می‌کند.
این فقط یک مورد نیست؛ یک الگوست
ماجرای عروس کاظم صدیقی تنها یک مورد نیست. بخشی از الگوی گسترده‌ای‌ست که در آن همسران، دامادها، و بستگان مسئولان مذهبی در پست‌های کلیدی نهادهای عمومی و مذهبی جا خوش کرده‌اند.
این‌که همسرِ پسرِ یک روحانی بتواند نقش «بازرس قانونی» در شرکتی ایفا کند که همسر و پدرشوهرش مدیرانش هستند، یعنی هیچ نظارتی از بیرون وجود ندارد. خانواده بر همه‌چیز مسلط است.
ماجرای عروس کاظم صدیقی فقط دربارهٔ یک زن یا یک خانواده نیست.
این داستان، نماد شبکه‌ای‌ست از رانت، قرابت خانوادگی و مصادرهٔ منابع عمومی به نفع طبقه‌ای خاص.
به‌روزرسانی مهم دربارهٔ پرونده
در خرداد ۱۴۰۴، برخی رسانه‌های ایرانی و همچنین کاربران در پلتفرم «ایکس» ، از بازداشت یکی از پسران کاظم صدیقی – یا احتمالاً هر دو پسر او – به همراه همسر یکی از آن‌ها خبر دادند. این بازداشت‌ها در ارتباط با اتهامات گسترده‌ی فساد مالی و تصرف غیرقانونی زمین‌های وقفی در شمال تهران انجام شده؛ زمین‌هایی که ارزش آن‌ها حدود ۲۰۰ میلیون دلار برآورد میشود و گفته میشود از طریق شرکتی خانوادگی به نام «پیروان اندیشه‌های قائم» مصادره شده‌اند.
روزنامه‌نگار افشاگر یاشار سلطانی که پیش‌تر نیز درباره فساد در ساختار مذهبی-اقتصادی افشاگری کرده بود، اسناد و مدارکی را منتشر کرد که نشان می‌دهد خانوادهٔ صدیقی در این ماجرا نقش مستقیم داشته‌اند.
کاظم صدیقی نیز نسبت به این ماجرا واکنش نشان داد. او ضمن تأکید بر احترام به قانون، آنچه رخ داده را «اشتباهی اداری» و ناشی از «سهل‌انگاری در ثبت املاک» توصیف کرد. با این حال، او افشای ماجرا را «حمله‌ی رسانه‌های دشمن» خواند؛ عبارتی که با واکنش تند فعالان سیاسی روبه‌رو شد.
مطالعه بيشتر : دستگیری یک شبکه فساد که توسط دو فرزند کاظم صدیقی اداره میشود
فعال سیاسی احمد زیدآبادی در یادداشتی نوشت که صدیقی دچار تناقض‌گویی شده و بهتر است یا از مسئولیت‌هایش کناره‌گیری کند، یا خواستار یک تحقیق قضایی مستقل شود. همچنین نمایندهٔ مجلس، امیرحسین ثابتی، صراحتاً از صدیقی خواست که اگر خود را بی‌تقصیر می‌داند، صراحتاً از عملکرد پسرانش اعلام برائت کند، یا از مناصب خود استعفا دهد.
این جنجال گسترده در رسانه‌ها و فضای مجازی، بار دیگر بحث مسئولیت روحانیون در قبال فساد اقتصادی را به صدر اخبار آورد. گفتنی است این نخستین بار نیست که نام کاظم صدیقی در چنین پرونده‌هایی مطرح میشود؛ پیش از این نیز یاشار سلطانی از تصاحب باغی به مساحت ۴۲۰۰ متر مربع در منطقهٔ ازگل توسط صدیقی خبر داده بود که ارزش آن بیش از هزار میلیارد تومان برآورد شده و تنها با پرداخت ۶.۶ میلیارد تومان به‌دست آمده است. همچنین اتهام‌هایی درباره انتقال منابع مالی هتل جهان مشهد به حساب شرکت خانوادگی او مطرح شده است.
وقتی عدالت اجتماعی فقط در خطبه‌ها شنیده میشود، اما در عمل همه‌چیز بین خواص دست‌به‌دست میشود، اعتماد عمومی از بین می‌رود. و ماجراهایی مثل عروس کاظم صدیقی، این بی‌عدالتی را با صدای بلند فریاد می‌زنند.
