فهرست مطالب
در ساعات اولیه بامداد ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵، ایران یکی از جسورانه‌ترین حملات نظامی سال‌های اخیر را تجربه کرد، زمانی که تهران و چندین شهر کلیدی دیگر هدف بارانی از موشک‌های دقیق اسرائیلی قرار گرفتند. تل‌آویو با این حمله قصد داشت زیرساخت‌های هسته‌ای و نظامی ایران را نابود کرده و نخبگان امنیتی و علمی مسئول پروژه هسته‌ای را از بین ببرد. اما پشت این دقت نظامی و نتایج اولیه، سوالات استراتژیکی درباره پیامدهای حمله اسرائیل به تهران بر منطقه مطرح می‌شود.
حمله اسرائیل: اهداف و پیام‌ها
این حملات تصادفی نبودند، بلکه الگویی دقیق و حساب‌شده داشتند که سه لایه حیاتی را هدف گرفته بود:
۱. فرماندهان نظامی و امنیتی: حذف چهره‌هایی مانند حسین سلامی و اسماعیل قاآنی، تلاش اسرائیل برای فلج کردن توانایی برنامه‌ریزی سپاه قدس بود که یکی از اهداف اصلی حمله اسرائیل به تهران محسوب می‌شد.
۲. دانشمندان هسته‌ای: هدف قرار گرفتن افرادی مانند فریدون عباسی و محمد مهدی طهرانچی، جنبه فنی پروژه هسته‌ای را تضعیف می‌کند و سناریوی ترورهای گذشته را با ضربه‌ای مهلک و یکپارچه تکرار می‌نماید. این موضوع ماهیت پیچیده حمله اسرائیل به تهران را تأیید می‌کند.
۳. تأسیسات هسته‌ای و نظامی: حمله به راکتور اراک و سایت نطنز، غنی‌سازی را مختل می‌کند، اما ممکن است ایران را به سمت تسریع برنامه تسلیحات هسته‌ای در تأسیسات مخفی جدید سوق دهد. از سوی دیگر، رسانه‌های رسمی ایران تأکید کرده‌اند که فرآیند غنی‌سازی همچنان ادامه دارد و تحت تأثیر این حملات قرار نگرفته است، که این موضوع سوالاتی درباره تأثیر واقعی حمله اسرائیل به تهران ایجاد می‌کند.
هشدارهای ترامپ و شکست مذاکرات
اظهارات قبلی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، درباره «ضربه‌ای که خاورمیانه را تکان خواهد داد»، نشان می‌دهد که واشنگتن گزینه نظامی را پس از بن‌بست در مذاکرات هسته‌ای در نظر گرفته بود. هشدار مستقیم ترامپ به ایران پیش از حمله ممکن است به عنوان یک اقدام حقوقی (برای تبرئه واشنگتن از مسئولیت) تفسیر شود، در حالی که حمایتش از اسرائیل و تقویت حضور نظامی آمریکا در منطقه، نقش آن را به عنوان نماینده جنگ نیابتی در خاورمیانه پررنگ می‌کند.
برخی منابع معتقدند که حمله اسرائیل به تهران پس از یک فرصت هشداردهنده انجام شد که به عنوان فرصتی برای عقب‌نشینی ایران در نظر گرفته شده بود. اما انتخاب اسرائیل برای اجرای حمله به جای آمریکا، راه را برای انکار رسمی واشنگتن باز می‌گذارد و کاخ سفید را از مواجهه با پیامدهای دیپلماتیک پرهزینه مصون می‌دارد.
پیامدهای احتمالی: آیا حمله اسرائیل به تهران فقط یک مرحله از جنگ طولانی‌تر خواهد بود؟
- پاسخ مستقیم ایران
- تشدید برنامه هسته‌ای: احتمال دارد ایران از این حمله به عنوان بهانه‌ای برای افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم استفاده کند، که می‌توان آن را نوعی پاسخ غیرمستقیم به حمله اسرائیل به تهران دانست.
سایت‌های هدف‌گرفته شده توسط اسرائیل در تهران و سایر شهرها
- ساختمان‌های نارمک
- محله شهید محلاتی
- محله شهید چمران
- منطقه چیتگر
- زنجان
- مهرآباد
- مجتمع آرکید در ستارخان
- منزل علی شمخانی
- مجتمع کارکنان میدان سعادت‌آباد
سایت‌های حساس:
- سایت هسته‌ای نطنز
- تأسیسات پارچین
- چندین پایگاه نظامی در تهران
- خرم‌آباد
- همدان
- تبریز
- کرمانشاه
- راکتور اراک
- پایگاه سپاه پاسداران
- اهواز
فرماندهان و دانشمندان هدف‌گرفته شده در حمله اسرائیل به تهران
- محمد باقری (رئیس ستاد کل نیروهای مسلح)
- حسین سلامی (فرمانده سپاه پاسداران)
- امیرعلی حاجی‌زاده (فرمانده نیروی هوافضای سپاه)
- غلامعلی رشید (از استراتژیست‌های اصلی جنگ‌های نیابتی در خاورمیانه)
- عبدالحمید منوچهری (رئیس دانشکده مهندسی هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی)
- اسماعیل قاآنی (فرمانده نیروی قدس)
- علی شمخانی (مشاور عالی رهبری)
- فریدون عباسی (مسؤول ارشد سازمان انرژی اتمی)
- محمد مهدی طهرانچی (ناظر بر پروژه راکتور هسته‌ای ایران)
آیا حمله اسرائیل به تهران موفق بود؟
حمله اسرائیل به تهران توانست یک شوک تاکتیکی ایجاد کند، اما ممکن است از نظر استراتژیک شکست بخورد اگر با یک راه‌حل سیاسی همراه نباشد. تاریخ نشان می‌دهد که ایران تنها تحت فشار نظامی عقب‌نشینی نمی‌کند (همانند جنگ ایران و عراق)، بلکه ابزارها و روش‌های خود را بازسازی می‌نماید.
هفته‌های آینده مشخص خواهد کرد که آیا منطقه در آستانه یک جنگ تمام‌عیار است، یا اینکه حمله اسرائیل به تهران فقط یک ابزار فشار برای احیای مذاکرات هسته‌ای با شرایط سخت‌تر غربی‌ها خواهد بود.
در پایان این صحنه، این نظام به‌قدری ضعیف شده که دیگر پنهان‌کردنی نیست. آن ضربه، خیانتی را که در اعماقش ریشه دوانده، به‌روشنی فاش کرد و هشداری جدی بود برای هر آن‌کس که هنوز بر آن تکیه دارد. شاید این ضربه آغاز پایانش باشد، اما آن‌چه مسلم است اینکه ضعفش دیگر پوشیده نیست، هرچند بکوشد خود را نیرومند و پابرجا نشان دهد.
