فهرست مطالب
در روزهای اخیر خبر تغییر ساعات کاری در بوشهر بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. بر اساس تصمیم مقامات محلی، ادارات این استان از ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر فعال هستند و سپس تعطیل می‌شوند. دلیل این تصمیم، موج گرمای کم‌سابقه‌ای بود که دمای برخی شهرها را به بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد رسانده است. اما این اقدام بیش از آنکه راه‌حلی واقعی باشد، نشان‌دهنده ضعف ساختاری در مدیریت انرژی و بحران‌های اقلیمی ایران است.
گرمای بی‌سابقه و زیرساخت‌های فرسوده
سازمان هواشناسی گزارش داده است که دمای هوای بوشهر در تابستان جاری به طور میانگین ۳ درجه بیشتر از میانگین تاریخی بوده است. در چنین شرایطی، کمبود زیرساخت‌های سرمایشی، آب‌رسانی و شبکه‌های برق موجب شد که تغییر ساعات کاری در بوشهر به عنوان تنها گزینه مطرح شود. برای شهروندان، این تصمیم بیشتر نشانه‌ای از بی‌کفایتی دولت است تا اقدامی حمایتی.
مصرف انرژی در پنج سال گذشته
مشکل بوشهر ریشه‌ای‌تر از یک موج گرماست. آمارهای رسمی نشان می‌دهد مصرف برق در ایران طی پنج سال گذشته به شکل نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است:
- ۲۰۲۰: حدود ۲۸۰ تراوات‌ساعت مصرف برق.
- ۲۰۲۱: رشد به ۳۰۰ تراوات‌ساعت (افزایش ۷ درصدی).
- ۲۰۲۲: رسیدن به ۳۲۵ تراوات‌ساعت و آغاز قطعی‌های گسترده در جنوب.
- ۲۰۲۳: صعود به ۳۴۵ تراوات‌ساعت همراه با محدودیت اجباری برای صنایع.
- ۲۰۲۴: افزایش به ۳۶۵ تراوات‌ساعت و شکایات شدید مردم از قطعی برق.
افزایش سالانه بیش از ۳ درصد بدون سرمایه‌گذاری در انرژی تجدیدپذیر و به‌روزرسانی شبکه‌ها باعث شد در تابستان ۲۰۲۵ تصمیم شتاب‌زده‌ای مانند تغییر ساعات کاری در بوشهر به عنوان تنها راه‌حل باقی بماند.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
۱. کاهش بهره‌وری: تعطیلی ادارات در نیم‌روز، امور روزمره شهروندان و شرکت‌ها را مختل می‌کند.
۲. زیان‌های مالی: برآوردها نشان می‌دهد اقتصاد محلی از این کاهش ساعات کاری ماهانه بیش از ۵۰ میلیون دلار ضرر می‌بیند.
۳. سلامت عمومی: طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، مواجهه طولانی‌مدت با گرما خطر مرگ زودرس را تا ۷ درصد افزایش می‌دهد.
مقایسه با همسایگان
در حالی که کشورهای حوزه خلیج فارس میلیاردها دلار در پروژه‌های انرژی خورشیدی و سیستم‌های سرمایشی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، ایران هنوز به راهکارهای سطحی مانند تغییر ساعات کاری در بوشهر بسنده می‌کند. این تفاوت نه تنها ضعف مدیریتی، بلکه فاصله استراتژیک ایران با همسایگان را آشکار می‌سازد.
راهکارهای فراموش‌شده
- توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برای کاهش فشار بر شبکه ملی.
- بازسازی شبکه‌های برق و آب برای مقابله با موج‌های گرما.
- تدوین برنامه‌های مدیریت بحران شفاف به جای تصمیمات ناگهانی.
تصمیم به تغییر ساعات کاری در بوشهر بیش از آنکه راه‌حلی پایدار باشد، نماد شکست ساختاری در مدیریت انرژی و تغییرات اقلیمی است. مردم بوشهر نیازمند زیرساخت‌های قدرتمند، انرژی پایدار و برنامه‌ریزی ملی‌اند، نه تنها تعطیلی‌های نمایشی. تا زمانی که چنین اصلاحاتی صورت نگیرد، بوشهر نمونه‌ای روشن از بی‌کفایتی نظام در مدیریت بحران باقی خواهد ماند.
