فهرست مطالب
در میانه‌ی افزایش تنش‌های نظامی و سیاسی در منطقه، بحث درباره‌ی بستن تنگه هرمز بار دیگر به صدر خبرها بازگشت؛ پس از اظهارات قابل‌توجه محمدعلی جعفری، فرمانده پیشین سپاه پاسداران، که تأکید کرد ایران در صورت تهدید زیرساخت‌های حیاتی خود ممکن است به این گزینه متوسل شود. این سخنان تصادفی نیست، بلکه بازتاب مرحله‌ای حساس برای جمهوری اسلامی در ابعاد داخلی و خارجی است.
تهدیدهایی با زبانی تازه اما محتوایی قدیمی
جعفری گفت ایران توان نظامی خود را به‌گونه‌ای گسترش داده که قادر است کشتی‌ها را نه‌تنها از ساحل بلکه از دریا به دریا هدف قرار دهد؛ یعنی دستیابی به موشک‌های دریایی پیشرفته. او تلویحاً اعتراف کرد که بستن تنگه هرمز می‌تواند گزینه‌ای برای فشار در صورت حمله به آب و برق کشور باشد.
این اظهارات نشان‌دهنده‌ی تغییری در لحن تهدیدهای ایران است؛ تهدیدهایی که دیگر صرفاً تبلیغاتی نیستند بلکه حامل پیام‌های عملی‌اند.
پشت‌پرده‌ی حمایت روسیه و معامله‌ی خاموش تسلیحاتی
در بخش دیگری از سخنانش، جعفری به ارسال سلاح به روسیه اشاره کرد و گفت مسکو برای پیشبرد جنگ خود به پهپادها و موشک‌های ایرانی متکی است.
این اعتراف نشان می‌دهد که همکاری تهران و مسکو تنها در سطح سیاسی نیست، بلکه بُعدی استراتژیک دارد. در این چارچوب، بستن تنگه هرمز می‌تواند به ابزاری برای چانه‌زنی ایران در برابر غرب بدل شود؛ از انرژی تا تحریم‌ها.
تنگه‌ای برای مذاکره، نه برای جنگ
ایران به‌خوبی می‌داند که بستن تنگه هرمز فاجعه‌ای جهانی در پی خواهد داشت، چرا که بیش از ۲۰ درصد از نفت جهان از این مسیر عبور می‌کند. بنابراین جمهوری اسلامی این برگ را برای بازدارندگی نگه داشته است، نه برای اجرا.
با این حال، تکرار مداوم این تهدید نشان از شکنندگی نظام دارد؛ زیرا هنگامی‌که یک حکومت از «گزینه‌ی آخر» سخن می‌گوید، معنایش آن است که دیگر ابزارهایش کارایی خود را از دست داده‌اند.
بستن تنگه هرمز؛ آینه‌ی ضعف نظام
از دیدگاه یک منتقد داخلی، تهدید به بستن تنگه هرمز بازتابی از بحران عمیق نظام است. حکومتی که با اعتراض‌های مردمی، انزوای بین‌المللی و رکود اقتصادی روبه‌رو است، از دریا به‌عنوان صحنه‌ای برای فرار از بحران استفاده می‌کند.
حکومتی که قادر به تأمین آب و برق شهروندان خود نیست، نمی‌تواند بدون پرداخت هزینه‌ای سنگین وارد نبردی دریایی با جهان شود.
پیامدهای احتمالی بستن واقعی تنگه
اگر ایران واقعاً اقدام به بستن تنگه هرمز کند، واکنش جهانی سریع و قاطع خواهد بود. چنین اقدامی اعلان جنگی علیه اقتصاد جهانی تلقی می‌شود و منجر به تحریم‌های شدیدتر و احتمالاً حملات نظامی هدفمند علیه تأسیسات سپاه خواهد شد.
در نتیجه، جمهوری اسلامی در انزوای کامل‌تر قرار خواهد گرفت و شکاف میان ملت و حاکمیت عمیق‌تر خواهد شد.
