فهرست مطالب
در ده ماه گذشته، بحران حمل‌ونقل در استان‌های ایران ۱۴۰۴ به کابوسی واقعی برای مردم تبدیل شده است. میان جاده‌های ترک‌خورده، اتوبوس‌های فرسوده و قطارهایی که از ریل خارج می‌شوند، تقریباً هفته‌ای نمی‌گذرد مگر اینکه فاجعه‌ای تازه رخ دهد که ضعف زیرساخت‌ها و فساد مدیریتی در بخش حمل‌ونقل را برملا کند.
آمارهای تکان‌دهنده از عمق فاجعه
بر اساس آمارهای نیمه‌رسمی، در ده ماه گذشته بیش از ۱۴ هزار تصادف مرگبار در ایران رخ داده است؛ بیشتر آن‌ها در استان‌های جنوبی و غربی، جایی که زیرساخت‌ها تقریباً وجود ندارند. این آمارها نشان می‌دهد که بحران حمل‌ونقل در استان‌های ایران ۱۴۰۴ دیگر صرفاً مشکل فنی نیست، بلکه بحرانی ملی است که امنیت اجتماعی کشور را تهدید می‌کند.
در استان سیستان و بلوچستان به‌تنهایی، بیش از ۱۲۰۰ نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند. منابع محلی می‌گویند بیش از نیمی از اتوبوس‌های فعال در این منطقه متعلق به قبل از سال ۲۰۰۰ هستند، یعنی بیش از ۲۵ سال بدون نوسازی یا تعمیر واقعی در حال کارند.
فساد و سوء‌مدیریت
کارشناسان بخش حمل‌ونقل، وزارت راه و شهرسازی را به تعلل و دست‌کاری در قراردادهای دولتی متهم می‌کنند. پروژه‌های نگهداری و تعمیر بزرگراه‌ها که حکومت از آن‌ها سخن گفته بود، در بیشتر استان‌ها اجرا نشده‌اند، با اینکه بودجه‌های کلانی از خزانه عمومی تخصیص یافته است.
یکی از مهندسان پیشین وزارتخانه که به دلایل امنیتی نامش فاش نشده، می‌گوید بخش بزرگی از بودجه حمل‌ونقل «در حساب شرکت‌های وابسته به سپاه پاسداران ناپدید شده است».
این واقعیت‌ها نشان می‌دهد که بحران حمل‌ونقل در استان‌های ایران ۱۴۰۴ در قلب فساد ساختاری ریشه دارد که سال‌هاست کشور را فلج کرده است.
حوادث قطار و اتوبوس: دو چهره از یک فاجعه
در اسفند گذشته، قطار مسافربری در نزدیکی طبس از ریل خارج شد و ۳۷ نفر جان باختند. چند هفته بعد، در استان فارس اتوبوسی که دانشجویان دانشگاه را حمل می‌کرد آتش گرفت و ۹ نفر کشته شدند. این رویدادها نشان می‌دهد که بحران حمل‌ونقل در استان‌های ایران ۱۴۰۴ نتیجه اشتباه انسانی نیست، بلکه حاصل یک نظام فرسوده و ناکارآمد است.
حتی شرکت‌های بیمه دولتی نیز با بی‌مسئولیتی با خانواده‌های قربانیان برخورد می‌کنند؛ خانواده‌ها باید ماه‌ها منتظر دریافت غرامت‌های ناچیز بمانند، در حالی که هیچ قانون مؤثری برای تضمین عدالت و پاسخگویی وجود ندارد.
زیرساخت‌های فرسوده
بیشتر استان‌های کشور فاقد جاده‌های ایمن و سیستم‌های هوشمند ترافیکی هستند. بیش از ۴۰ درصد پل‌ها و تونل‌ها نیاز فوری به بازسازی دارند و وسایل حمل‌ونقل عمومی در شهرهای بزرگ مانند تهران و مشهد تقریباً هر روز از کار می‌افتند.
با وجود همه هشدارها، دولت همچنان شکست‌ها را به تحریم‌های غرب نسبت می‌دهد و نادیده می‌گیرد که بحران حمل‌ونقل در استان‌های ایران ۱۴۰۴ نتیجه دهه‌ها فساد داخلی و سوء‌مدیریت است.
پیامدهای اقتصادی و اجتماعی
این حوادث طی ده ماه گذشته بیش از ۵ میلیارد دلار خسارت اقتصادی به کشور وارد کرده و هزاران مجروح و معلول بر جای گذاشته است. پزشکان هشدار می‌دهند بسیاری از مصدومان تصادفات به دلیل فاصله زیاد بیمارستان‌ها و ضعف خدمات اورژانسی، به‌موقع درمان نمی‌شوند و همین باعث افزایش آمار مرگ‌ومیر می‌شود.
تمام این واقعیت‌ها نشان می‌دهد که بحران حمل‌ونقل در استان‌های ایران ۱۴۰۴ یکی از جدی‌ترین چالش‌های پیش‌روی کشور است، به‌ویژه در غیاب برنامه‌ای ملی و جامع برای اصلاح این وضعیت.
