فهرست مطالب
در هفته‌های اخیر، سیاست هسته‌ای ایران دستخوش لرزش‌های سیاسی تازه‌ای شد؛ زیرا برخی نمایندگان مجلس ایران آشکارا اعلام کردند که تهران باید «دست از نگرانی بردارد و بمب بسازد». این گونه اظهارات یک تغییر خطرناک در گفتمان عمومی محسوب می‌شود و نیازمند بررسی انتقادی پیامدهای داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی است. سخنان نمایندگان و حمایت جریان‌های تندرو، موجی از نگرانی‌های جهانی درباره احتمال تغییر رویکرد از مسیر دیپلماسی به سمت تنش واقعی ایجاد کرده است.
چه کسانی از این موضع حمایت کردند؟
اظهارات نمایندگان نشان‌دهنده جریانی در داخل نظام است که باور دارد سیاست هسته‌ای ایران باید از یک برنامه «صلح‌آمیز» به یک توان بازدارنده واقعی تغییر یابد.
- علی مطهری، نماینده سابق مجلس، در سال ۲۰۲۲ گفت که ایران در ابتدا قصد داشت سلاح هسته‌ای بسازد تا دشمنان را بترساند.
- احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی، نیز خواستار بازنگری در سیاست هسته‌ای ایران شد و حتی احتمال خروج از معاهده NPT را مطرح کرد.
- کمال خرازی، مشاور رهبری در امور خارجی، تأکید کرد که در صورت تهدید وجودی، فتوای منع سلاح هسته‌ای می‌تواند مورد بازنگری قرار گیرد.
- علاوه بر اینها، بخشی از جریان‌های تندرو و فعالان فضای مجازی در ایران به طور علنی از ایده «ساخت بمب» حمایت می‌کنند.
چند نفر در ایران از این رویکرد حمایت کردند؟
تعیین دقیق تعداد حامیان کار آسانی نیست، اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که گروهی از نمایندگان، مشاوران و چهره‌های سیاسی تندرو در مجلس و محافل امنیتی بارها بر لزوم بازنگری در سیاست هسته‌ای ایران تأکید کرده‌اند. روند کلی نشان می‌دهد که لحن رسمی از انکار قاطع به سمت «امکان‌پذیر بودن گزینه هسته‌ای» تغییر کرده است.
واکنش‌های جهانی به این اظهارات
سازمان‌های بین‌المللی
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) بارها از ایران خواسته است که به تعهدات خود پایبند بماند و درباره فعالیت‌های هسته‌ای شفاف باشد. تغییر در سیاست هسته‌ای ایران به سمت سلاح، تهدیدی مستقیم علیه نظام عدم اشاعه تلقی می‌شود.
دولت‌های غربی
ایالات متحده، فرانسه، آلمان و بریتانیا هشدار داده‌اند که ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران می‌تواند موجب تحریم‌های شدیدتر و حتی اقدام‌های بازدارنده نظامی شود. غرب معتقد است که چنین تغییری امنیت خاورمیانه و جهان را به خطر می‌اندازد.
منطقه و اسرائیل
اسرائیل تهدید احتمالی ناشی از تغییر سیاست هسته‌ای ایران را وجودی می‌داند و بارها اعلام کرده که اجازه نخواهد داد تهران به سلاح هسته‌ای دست یابد. برخی کشورهای عربی نیز نگرانی مشابهی ابراز کرده‌اند و خواستار اقدامات دیپلماتیک و فشار بین‌المللی برای جلوگیری از این روند شده‌اند.
موضع رسمی ایران
در سطح رسمی، مقامات وزارت خارجه تأکید می‌کنند که سیاست هسته‌ای ایران همچنان صلح‌آمیز است و فتوای رهبری تولید سلاح هسته‌ای را ممنوع کرده است. با این حال، وجود اظهارات متناقض از سوی برخی نمایندگان، تردیدهای بین‌المللی را افزایش داده است.
پیامدهای امنیتی و دیپلماتیک
تغییر سیاست هسته‌ای ایران به سمت تولید سلاح پیامدهای خطرناکی دارد:
- آغاز رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه.
- افزایش احتمال حملات پیش‌دستانه علیه تأسیسات هسته‌ای ایران.
- تشدید تحریم‌های اقتصادی و فشار بر مردم ایران.
- بی‌ثباتی بازار انرژی و افزایش خطر جنگ منطقه‌ای.
چرا این رویکرد باید نقد شود؟
انتقاد متوجه مردم ایران نیست، بلکه متوجه رویکرد خطرناک نظام سیاسی است. سیاست هسته‌ای ایران اگر به سمت سلاح تغییر کند، هم ایران و هم منطقه را با هزینه‌های سنگین مواجه خواهد کرد. چنین مسیری نه تنها امنیت واقعی ایجاد نمی‌کند، بلکه زمینه نابودی فرصت‌های دیپلماتیک و رفاه عمومی را فراهم می‌آورد.
مطالعه بيشتر : تبلیغات رسانه‌ای نظام ایران میان توهم و واقعیت
اظهارات نمایندگان درباره لزوم ساخت بمب هسته‌ای نشان می‌دهد که سیاست هسته‌ای ایران در آستانه یک چرخش خطرناک قرار دارد. جامعه جهانی با نگرانی فزاینده این تحولات را دنبال می‌کند. بهترین راه برای جلوگیری از فاجعه، افزایش فشارهای هوشمند دیپلماتیک از بیرون و تلاش نیروهای مدنی و کارشناسان از درون ایران است. انتخاب مسیر بمب هسته‌ای نه تنها امنیت نمی‌آورد، بلکه مردم ایران و کل منطقه را در معرض خطر بزرگ‌تری قرار می‌دهد.
