فهرست مطالب
در بحبوحه‌ی بحران اقتصادی، بیکاری فزاینده و ساختار بروکراتیک بسته، هوش مصنوعی در ایران ۲۰۲۵ بی‌مقدمه وارد میدان کار شده است.
برخی نهادها این فناوری را برای اتوماسیون و نظارت به‌کار گرفته‌اند، اما میلیون‌ها کارگر ایرانی در معرض تهدید بیکاری پنهان قرار گرفته‌اند.
آمارهایی که جای انکار ندارند
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۳، نرخ بیکاری جوانان به ۲۷٪ رسیده است — یعنی بیش از ۱ از هر ۴ نفر.
پژوهشی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس در پاییز ۱۴۰۲ هشدار داد که بیش از ۴۸٪ از مشاغل دفتری طی ۵ تا ۷ سال آینده توسط هوش مصنوعی قابل جایگزینی خواهند بود.
طبق داده‌های بانک مرکزی، بیش از ۶۰٪ از تراکنش‌های بانکی در ایران از سال ۲۰۲۲ به بعد از طریق سیستم‌های هوشمند یا اتوماسیون انجام می‌شوند.
نظرسنجی پلتفرم جاب‌ویژن نشان می‌دهد که ۷۱٪ از کارمندان اداری نسبت به ورود ابزارهای هوش مصنوعی به محل کار خود احساس تهدید می‌کنند.
مشاغلی که زیر فشار قرار دارند
در رسانه‌های دولتی، منابع غیررسمی از خبرگزاری فارس گزارش می‌دهند که بیش از ۳۰٪ از محتوای متنی روزانه با استفاده از ابزارهای ویرایش خودکار تولید می‌شود.
در وزارت آموزش، پروژه‌ی «معلم هوشمند» در ۴ استان (سمنان، قزوین، یزد، اصفهان) در حال آزمایش است؛ که طبق برآوردها تا سه سال آینده ممکن است ۱۵٪ از تدریس دروس اصلی به سیستم‌های هوشمند واگذار شود.
شکاف دیجیتال، شکاف طبقاتی
آمارهای رسمی وزارت ارتباطات نشان می‌دهد که بیش از ۱۷ میلیون ایرانی همچنان از اینترنت پرسرعت محروم‌اند.
یعنی «پیشرفت» هوش مصنوعی در ایران ۲۰۲۵ عملاً محدود به طبقات شهری و نزدیک به قدرت است؛ نه برای ساکنان مناطق محروم مانند زاهدان، کردستان یا بندرعباس که هنوز با قطعی برق و فقدان پوشش شبکه دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.
تردیدی نیست که هوش مصنوعی در ایران ۲۰۲۵ در حال بازآفرینی بازار کار کشور است، اما به قیمت تضعیف نیروی کار ضعیف، فقرا و زنان.
اگر این جهش دیجیتال با اصلاحات عادلانه همراه نباشد، آنچه خواهیم دید جایگزینی انسان است، نه پیشرفت او.
مطالعه بيشتر : حمله اسرائیل به صرافی رمزارز در ایران
هوش ممکن است «مصنوعی» باشد، اما نابرابری بسیار واقعی است.
