ماریو بارگاس یوسا، نویسنده برجسته پرویی و یکی از چهره‌های تأثیرگذار ادبیات قرن بیستم، در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۴۰۴ (۱۴ آوریل ۲۰۲۵) در شهر لیما و در میان اعضای خانواده‌اش چشم از جهان فروبست.
فرزندان او، آلوارو، گونزالو و مورگانا، ضمن اعلام این خبر گفتند که پیکر پدرشان مطابق خواسته شخصی‌اش سوزانده خواهد شد و مراسم عمومی برگزار نخواهد شد.
میراث ادبی جهانی
بارگاس یوسا یکی از چهره‌های کلیدی “انفجار ادبیات آمریکای لاتین” در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی به شمار می‌رفت؛ دوره‌ای که نویسندگانی چون گابریل گارسیا مارکز، خولیو کورتازار و کارلوس فوئنتس نیز در آن می‌درخشیدند.
او با استفاده از سبک‌های روایی نوآورانه، واقعیت‌های اجتماعی و سیاسی آمریکای لاتین را به‌طرز موشکافانه‌ای روایت کرد. از جمله آثار مهم او می‌توان به «گفت‌وگو در کاتدرال»، «جشن بز»، «چه کسی پالومینو مولرو را کشت؟» و «رؤیای سلتی» اشاره کرد.
در سال ۲۰۱۰، بارگاس یوسا موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد؛ به دلیل آنچه آکادمی نوبل “نقادی ساختارهای قدرت و بازتاب‌های دقیق و زنده‌اش” نامید.
سیر فکری و سیاسی متغیر
بارگاس یوسا در آغاز مسیر فکری خود تحت‌تأثیر اندیشه‌های مارکسیستی بود، اما بعدها با تأثیرپذیری از متفکرانی چون هایک و پوپر به لیبرالیسم گرایش یافت.
در سال ۱۹۹۰، او نامزد ریاست‌جمهوری پرو شد تا کشورش را از بحران اقتصادی و آشوب‌های چپ‌گرایانه نجات دهد، اما رقابت را به آلبرتو فوجیموری واگذار کرد. او بعدها تصریح کرد که قصد ورود بلندمدت به سیاست را نداشته و بازگشت به قلم را ترجیح داده است.
افتخارات بین‌المللی
در سال ۲۰۲۳، بارگاس یوسا به عنوان نخستین نویسنده غیر فرانسوی به عضویت آکادمی فرانسه درآمد؛ افتخاری نادر برای یک نویسنده اسپانیایی‌زبان.
پس از درگذشتش، دولت اسپانیا بالاترین نشان فرهنگی خود، “صلیب بزرگ نشان آلفونسو دهم خردمند” را به او اعطا کرد، تقدیری از نقش بی‌بدیل او در فرهنگ و ادبیات.
وداع با یک نماد ادبی
در واپسین سال زندگی‌اش، اعلام کرد که رمان «سکوتت را به تو تقدیم می‌کنم» آخرین اثر داستانی او خواهد بود. او این کتاب را به موسیقی “کریولا” پرویی تقدیم کرده بود؛ موسیقی‌ای که از آمیزه‌ای از والس اروپایی و ریشه‌های آفریقایی-پرویی و بومی شکل گرفته است.
بارگاس یوسا همچنین ابراز امیدواری کرده بود مقاله‌ای نهایی درباره ژان پل سارتر، استاد فکری جوانی‌اش، بنویسد.
با درگذشت او، جهان ادبیات یکی از صداهای پرنفوذ و روشنفکرانه خود را از دست داد؛ نویسنده‌ای که با قلمش ساختار قدرت را نقد کرد و جهان انسانی را با عمق و دقتی بی‌بدیل به تصویر کشید.