فهرست مطالب
پرواز دوم حامل ۵۵ تن از ایرانیان از آمریکا به ایران بخشی از روند بازگشت اجباری ایرانیان به تازگی اعلام شد و بازتاب گستردهای در رسانهها داشت. این بازگرداندن جمعی، بخشی از سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی آمریکا به شمار میرود و پیامدهای سیاسی، حقوق بشری و اجتماعی قابل توجهی برای افراد بازگشتکننده به همراه دارد.
جزئیات پرواز دوم و علت بازگشت
طبق اعلام وزارت خارجه ایران، دومین گروه از ایرانیان که از آمریکا اخراج شده بودند — شامل ۵۵ نفر — با یک هواپیما از خاک ایالات متحده بازگردانده شدند. مسئولان ایرانی اعلام کردهاند که این افراد «رغبت به بازگشت» داشتند، اما روند بازگشت اجباری ایرانیان در چارچوب سیاستهای ضد مهاجرتی دولت آمریکا انجام شده است.
مقامات آمریکا تا زمان نگارش گزارش، این پرواز و بازگشت را رسماً تأیید نکردهاند. سخنگوی وزارت خارجه ایران، اسماعیل بقائی، اعلام کرد این دومین موج بازگرداندن ایرانیان در چند ماه اخیر است و پیشتر نیز گروهی ۱۲۰ نفره به ایران بازگشته بودند.
واکنشها و دلایل ادعایی ترحیل
ایران این بازگرداندنها را نتیجه «مضایقات» و فشارها بر ایرانیان مقیم آمریکا عنوان کرده است. بقائی گفت که بسیاری از افراد تحت فشار قرار گرفتهاند تا روند بازگشت اجباری ایرانیان تکمیل شود.
طبق بیانیه وزارت خارجه ایران، این افراد مراحل قانونی و اداری بازگشت را از طریق بخش منافع ایران در واشنگتن و نمایندگی دیپلماتیک در کشورهای واسطه طی کردهاند. در همین حال، فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی درباره وضعیت این گروهها بخشی از بازگشت اجباری ایرانیان ابراز نگرانی کردهاند، به ویژه کسانی که سابقه برخوردهای امنیتی یا حقوق بشری داشتهاند.
اهمیت این بازگشت برای تهران و واشنگتن
بازگرداندن ۵۵ ایرانی در قالب «پرواز دوم» نشاندهنده تشدید سیاستهای ضد مهاجرتی آمریکا و استمرار روند بازگشت اجباری ایرانیان است. از منظر ایران، این بازگشتها پیامی برای ایرانیان مقیم آمریکا محسوب میشود؛ هشدار نسبت به خطرات احتمالی مهاجرت غیرقانونی یا حضور بدون سند قانونی در آمریکا.
برای واشنگتن نیز این اقدام بخشی از اجرای سیاستهای سختگیرانه مهاجرتی و بازگرداندن افرادی است که به ادعای مقامات آمریکا قوانین کشور را نقض کردهاند.
انتقادات و نگرانیها
با وجود ادعاهای رسمی تهران و واشنگتن، فعالان حقوق بشر، دیپلماتها و سازمانهای بینالمللی درباره وضعیت افرادی که تحت بازگشت اجباری ایرانیان بازگردانده شدهاند، ابراز نگرانی کردهاند. علت اصلی نگرانیها احتمال سوء برخورد یا تبعات منفی برای بازگشتکنندگان است، به ویژه کسانی که پیشتر تحت پیگرد سیاسی یا عقیدتی بودهاند.
بازگرداندن جمعی ایرانیان، در حالی که آمریکا معمولاً میزبان پناهندگان و مهاجران ایرانی بوده است، نمادی از تغییر سیاستهای مهاجرتی و تعامل متفاوت با جامعه ایرانیتبار محسوب میشود.
مطالعه بيشتر : کاهش بودجه موسسات خصوصی در ایران | اعتراض دانشگاهی
پرواز دوم حامل ۵۵ ایرانی نشانه واضحی از استمرار روند بازگشت اجباری ایرانیان است و تأثیرات عمیقی بر جامعه ایرانیان خارج از کشور، روند مهاجرت و دیدگاه افکار عمومی هم در ایران و هم در آمریکا خواهد داشت. اگرچه مقامات ایرانی بازگشت این افراد را «با رضایت» اعلام کردهاند، اما نگرانیها درباره احتمال تعرض به حقوق آنان پس از بازگشت جدی باقی است. این موضوع همچنین اهمیت رعایت حقوق بشر و واکنش جامعه بینالمللی به چنین روندهایی را برجسته میکند.
