خبرگزاری رسمی ایرنا از انتشار نسخه صوتی کتاب «فرهنگ ایران؛ جغرافیا، مردم و فرهنگ» به زبان تایلندی خبر داد. این پروژه با همکاری سازمان «سمت» انجام شده و در چارچوب «تقویت گفت‌وگوی فرهنگی با آسیا» معرفی می‌شود. این در حالی است که بسیاری از ناظران این اقدامات را بخشی از تلاش حکومت برای استفاده ابزاری از فرهنگ به‌منظور کسب نفوذ سیاسی می‌دانند.
حذف هویت‌های محلی و تکرار روایت مرکزگرا
کتاب مذکور، تصویری یک‌جانبه و رسمی از «فرهنگ ایرانی» ارائه می‌دهد که عمدتاً مبتنی بر هویت فارسی و مرکزگراست و فرهنگ‌های متنوع اقوامی چون عرب‌های اهواز، بلوچ‌ها و کردها را نادیده می‌گیرد. این سیاست سال‌هاست که مورد انتقاد فعالان فرهنگی و اقلیت‌ها قرار دارد.
یکی از پژوهشگران سیاست‌های فرهنگی ایران که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، در گفت‌وگو با وب‌سایت ما گفت:
«آنچه به عنوان محصول فرهنگی معرفی می‌شود، در واقع ابزاری برای تحمیل یک روایت رسمی یک‌دست از حکومت است؛ روایتی که تصویر واقعی از تنش‌های قومی و تنوع هویتی جامعه ایران را پنهان می‌کند.»
از فرهنگ ایران تا ایدئولوژی: پروژه‌ای برای صدور روایت، نه تفاهم
در حالی که مردم ایران با بحران‌های اقتصادی و سرکوب‌های گسترده روبه‌رو هستند، حکومت همچنان منابع عمومی را صرف پروژه‌های تبلیغاتی در خارج از کشور می‌کند. چنین پروژه‌هایی، به‌ویژه در کشورهای جنوب شرق آسیا، کمتر جنبه فرهنگی واقعی دارند و بیشتر در خدمت منافع ایدئولوژیک و سیاسی جمهوری اسلامی هستند.
نسخه تایلندی این اثر نیز، بخشی از همین سازوکار تبلیغاتی است که در قالب «فرهنگ» بسته‌بندی می‌شود.
اولویت با سیاست است، نه فرهنگ
با وجود ظاهر فرهنگی این پروژه، تحلیل‌گران آن را هم‌راستا با سیاست‌های نرم جمهوری اسلامی برای گسترش نفوذ رسانه‌ای و دینی در آسیا می‌دانند.
نسخه صوتی کتاب «فرهنگ ایران؛ جغرافیا، مردم و فرهنگ» ابزاری تازه در این مسیر به‌حساب می‌آید که فرهنگ را در خدمت توجیه و گسترش ایدئولوژی قرار می‌دهد.