فهرست مطالب
در روزهایی که خاورمیانه بیش از هر زمان دیگری در تبوتاب قرار دارد، نشانههای آشکاری از نزدیک شدن به بحرانی بزرگ دیده میشود. منابع امنیتی از تحرکات نظامی و هماهنگیهای غیرمعمول میان برخی کشورها خبر میدهند؛ تحرکاتی که بسیاری از تحلیلگران آن را نشانهای میدانند از اینکه جنگ بعدی فقط مسئله زمان است.
نشانههای اولیه از تنشهای پنهان
در هفتههای اخیر گزارشهای متعددی از جابهجایی تجهیزات نظامی و افزایش پروازهای شناسایی در مناطق حساس خاورمیانه منتشر شده است. با وجود سکوت رسمی دولتها، منابع غیررسمی میگویند این تحرکات تصادفی نیست و احتمال درگیری گستردهتر را نمیتوان نادیده گرفت.
کارشناسان باور دارند که اگر روند کنونی ادامه پیدا کند، دیر یا زود ثابت خواهد شد که جنگ بعدی فقط مسئله زمان است.
موازنه قدرت در حال فروپاشی
سالهاست که موازنهای شکننده در منطقه برقرار بوده؛ اما اکنون نشانههایی از فروپاشی این تعادل دیده میشود. افزایش تهدیدهای متقابل، آزمایشهای موشکی، و رقابت تسلیحاتی گسترده باعث شده فضای بیاعتمادی میان کشورها تشدید شود.
در چنین شرایطی، تحلیلگران معتقدند که جنگ بعدی فقط مسئله زمان است و هر اشتباه محاسباتی میتواند جرقه درگیری بزرگی را بزند.
سکوت سنگین قدرتهای جهانی
قدرتهای بزرگ مانند ایالات متحده، روسیه و چین در حالی که اوضاع منطقه را زیر نظر دارند، فعلاً از مداخله مستقیم خودداری میکنند. این سکوت پرسشبرانگیز، به گفته برخی ناظران، میتواند بهمعنای آمادگی برای سناریوهای جدید باشد.
در حالی که کشورهای منطقه با احتیاط پیش میروند، سایه بحران همچنان سنگینتر میشود و همه میدانند که جنگ بعدی فقط مسئله زمان است.
افکار عمومی نگران آینده
در شبکههای اجتماعی فارسیزبان و عربی، کاربران بهطور گسترده درباره احتمال بروز جنگ بحث میکنند. برخی از مردم از ناامنی اقتصادی و موج مهاجرتهای احتمالی نگراناند، در حالی که گروهی دیگر از «تغییر نقشه خاورمیانه» سخن میگویند.
افکار عمومی بیش از هر زمان دیگری احساس میکند که جنگ بعدی فقط مسئله زمان است و منطقه به آستانه نقطه جوش رسیده است.
تحلیل راهبردی: چرا اکنون؟
برخی تحلیلگران بر این باورند که شرایط کنونی بهترین فرصت برای قدرتهایی است که میخواهند نفوذ خود را تثبیت کنند. تغییرات ژئوپلیتیکی، فشارهای اقتصادی، و رقابت بر سر منابع انرژی، همه دستبهدست هم دادهاند تا خاورمیانه در مسیر درگیری جدیدی قرار گیرد.
در چنین فضایی، هیچکس تردید ندارد که جنگ بعدی فقط مسئله زمان است و تنها یک جرقه کافی است تا اوضاع از کنترل خارج شود.
شمارش معکوس آغاز شده است
با درنظر گرفتن تمام تحرکات نظامی، مواضع سیاسی و فضای رسانهای موجود، میتوان گفت منطقه به مرحلهای رسیده که بازگشت از آن دشوار است. شاید رهبران هنوز امیدوار باشند بتوانند با دیپلماسی بحران را مهار کنند، اما واقعیت این است که جنگ بعدی فقط مسئله زمان است.
مطالعه بيشتر : یک میلیارد دلار از ایران برای حزبالله؛ بهای نفوذ تهران در لبنان
خاورمیانه بار دیگر در آستانه تحولی بزرگ ایستاده؛ تحولی که میتواند چهره منطقه را برای دههها تغییر دهد.