در میان تنش‌های سیاسی و منطقه‌ای مداوم، ایران تلاش می‌کند تا نفوذ خود را در منطقه از طریق حمایت از گروه‌های اسلامی مختلف، از جمله گروه اخوان المسلمین، تقویت کند. با وجود تفاوت‌های مذهب شیعه حاکم در ایران و عقاید سنی گروه اخوان، سیاست ایران در مقاطع خاص به تحالف‌های پراگماتیک تکیه کرده است تا به مقابله با چالش‌های منطقه‌ای بپردازد.
این حمایت که به نظر می‌رسد با اهداف استراتژیک هدایت می‌شود، بدون تبعات اقتصادی داخلی نبوده است. در این گزارش، تأثیر این حمایت بر اقتصاد ایران و چگونگی تشدید بحران‌های اقتصادی که مردم ایران با آن مواجهند، مورد بررسی قرار می‌گیرد، به‌ویژه در شرایطی که ایران تحت فشارهای بین‌المللی و تحریم‌های فزاینده قرار دارد.
نوع حمایت ایران از گروه اخوان المسلمین
- حمایت رسانه‌ای و دیپلماتیک در دوران حکومت اخوان در مصر (۲۰۱۲-۲۰۱۳).
- حمایت از گروه‌های وابسته به اخوان در فلسطین و کشورهای عربی دیگر، به‌منظور مقابله با نفوذ رقبای منطقه‌ای ایران.
- فراهم کردن پناهگاهی برای برخی از رهبران اخوانی پس از سقوط آن‌ها در کشورهایشان، که توسط گزارش‌های اطلاعاتی و رسانه‌ای مختلف فاش شده است.
تأثیرات مالی و اقتصادی مستقیم
- هزینه‌برداری منابع: هزینه‌کرد دولت ایران در تحالف‌های خارجی شامل انتقال منابع مالی مستقیم، حمایت لجستیکی، تأمین مالی رسانه‌ای و پشتیبانی از عملیات‌های سیاسی در خارج است.
- افزایش فشارهای بین‌المللی: حمایت از گروه‌هایی که توسط برخی کشورها به عنوان “گروه‌های تروریستی” شناخته شده‌اند، موجب تشدید تحریم‌های غربی علیه ایران شد.
- کاهش سرمایه‌گذاری خارجی: سیاست‌های خارجی تهاجمی، از جمله حمایت از اخوان، موجب انزوای بیشتر ایران در سطح بین‌المللی شده است و باعث شده سرمایه‌گذاران از ورود به بازار ایران خودداری کنند.
تأثیرات غیرمستقیم بر وضعیت اقتصادی داخلی
- افزایش هزینه‌های زندگی: به دلیل انتقال منابع مالی به خارج، حمایت داخلی از مردم کاهش یافته است که منجر به افزایش تورم و کاهش سطح زندگی شده است.
- افزایش نارضایتی عمومی: اعتراضات مردمی در حال افزایش است، زیرا مردم ایران احساس می‌کنند که پول‌های دولت برای مسائل خارجی هزینه می‌شود و تاثیری بر زندگی روزمره آن‌ها ندارد.
- نگرانی از “بین‌المللی شدن بحران‌ها”: مداخله ایران در مسائل مربوط به اخوان المسلمین، جبهه‌های جدیدی را برای ایران ایجاد کرده است که هزینه‌های بیشتری برای حفاظت از امنیت ملی به همراه داشته است.
نگاه استراتژیک به آینده
- تحلیلگران بر این باورند که دولت ایران ممکن است در آینده مجبور به بازنگری در حمایت از تحالف‌های خارجی شود که برای اقتصاد ملی فایده ملموسی ندارند، به‌ویژه با تشدید بحران اقتصادی.
- در داخل ایران، درخواست‌ها برای بازنگری در جهت‌دهی هزینه‌ها به سمت نیازهای داخلی بیشتر شده است، حتی در برخی از دایره‌های نظام خود ایران.
حمایت ایران از گروه اخوان المسلمین یکی از جنبه‌های تناقض در سیاست ایران را نشان می‌دهد: گسترش نفوذ منطقه‌ای در مقابل کاهش اقتصادی داخلی. با ادامه این نوع سیاست خارجی، اقتصاد ایران بزرگترین بازنده باقی خواهد ماند، زیرا درگیر منازعاتی می‌شود که به نفع مردم عادی ایران نیست.