بحران لبنیات در ایران به فهرست بحرانهای اقتصادی رو به گسترش که مردم زیر بار آنها قرار دارند، اضافه شده است. قیمت فرآوردههای لبنی تا ۴۲ درصد افزایش یافته، که ناشی از رشد ۲۸ درصدی قیمت شیر خام است. قیمت هر کیلو شیر خام از ۱۸ هزار تومان به ۲۳ هزار تومان افزایش یافته است؛ بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی و شورای قیمتگذاری محصولات اساسی کشاورزی.
بحران لبنیات در ایران؛ فشار مضاعف بر معیشت طبقات ضعیف
بر اساس دادههای موجود، هر یک درصد افزایش در قیمت شیر خام، منجر به افزایش ۱.۴ درصدی در قیمت فرآوردههای لبنی میشود. این عدد بیش از دو برابر برآورد رسمی دولت (۰.۷ درصد) است. انتظار میرود قیمت برخی محصولات به سطوح زیر برسد:
- شیر پاستوریزه یک لیتری: بالای ۳۹ هزار تومان (۴۰٪ افزایش)
- شیر پاکتی ۹۰۰ گرمی: بالای ۳۳ هزار تومان (۴۱٪ افزایش)
- پنیر سفید ۴۰۰ گرمی: بالای ۷۶ هزار تومان (۳۶٪ افزایش)
- ماست کمچرب ۲.۸ کیلویی: حدود ۱۱۰ هزار تومان (۴۲٪ افزایش)
طبقات فقیر قربانی اصلی سیاستهای اقتصادی
در حالیکه این قیمتها افزایش یافتهاند، نزدیک به یکسوم جمعیت ایران از تأمین نیازهای اولیه خود ناتواناند. برآوردها نشان میدهد خط فقر برای یک خانواده سهنفره در تهران حدود ۲۰ میلیون تومان در سال است. همچنین حدود ۳۲ میلیون ایرانی با فقر غذایی مواجهاند؛ عددی که با توجه به بحران لبنیات در ایران ممکن است بیش از پیش افزایش یابد.
بحران تا شیر خشک نوزادان هم کشیده شد
در سایه بحران لبنیات در ایران، پیامدهای این وضعیت تنها به فرآوردههای لبنی سنتی محدود نمانده، بلکه به کمبود و گرانی شیر خشک نوزاد نیز گسترش یافته است. بسیاری از خانوادهها با مشکل تهیه شیر مورد نیاز نوزادان مواجهاند، بهطوریکه قیمت برخی برندها تا بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته و داروخانهها از کمبود شدید موجودی خبر دادهاند. بحران لبنیات در ایران اکنون تهدیدی مستقیم برای سلامت آسیبپذیرترین قشر جامعه، یعنی نوزادان، محسوب میشود و میتواند به عوارضی مانند کمخونی و ضعف سیستم ایمنی منجر شود، آنهم در شرایطی که حمایت مؤثر دولتی تقریباً وجود ندارد.
سوءتغذیه فزاینده در سایه فروپاشی قدرت خرید
گزارشهای تغذیه ملی نشاندهنده کاهش مستمر شاخصهای سلامت عمومی در کشور است. آمارها حاکی از آن است که بیش از ۹ میلیون ایرانی با سوءتغذیه مزمن دستوپنجه نرم میکنند. در این میان، بحران لبنیات در ایران بهعنوان عاملی کلیدی، موجب تشدید این وضعیت شده و میلیونها خانواده را از منبع اصلی پروتئین و کلسیم محروم کرده است. نهادهای بهداشتی داخلی تأکید دارند که بحران لبنیات در ایران بهطور مستقیم در افزایش شیوع پوکی استخوان، بهویژه در میان زنان و کودکان، نقش داشته و همچنین موجب افت تمرکز و عملکرد تحصیلی دانشآموزان به دلیل کمبود تغذیه مناسب شده است.