فهرست مطالب
روابط میان ایران و فرانسه وارد مرحله حساسی شده است؛ دو کشور به توافقی نزدیک می‌شوند که براساس آن، قرار است تبادل زندانیان انجام گیرد. این توافق شامل آزادی دو شهروند فرانسوی در تهران در برابر آزادی یک زن ایرانی در پاریس خواهد بود. موضوع تبادل زندانیان ایران و فرانسه بار دیگر به صدر اخبار بازگشته و نگاه‌ها را به خود جلب کرده است.
مذاکرات در مرحله نهایی
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرد که مذاکرات درباره تبادل زندانیان ایران و فرانسه به مرحله پایانی رسیده است. او تأکید کرد که تهران به دنبال آزادی مهدیه اصفندیاری است؛ زنی ایرانی که از فوریه گذشته در فرانسه به اتهام “تبلیغ تروریسم در شبکه‌های اجتماعی” بازداشت شده است.
در مقابل، فرانسه خواستار آزادی فوری دو شهروند خود، سیسیل کولر و ژاک پاریس، است که از ماه مه 2022 در ایران زندانی هستند. مقامات ایرانی آن‌ها را به جاسوسی متهم کرده‌اند، در حالی که پاریس این اتهام‌ها را رد کرده و می‌گوید شهروندانش “گروگان دولت” هستند.
تبادل‌های گذشته میان ایران و فرانسه
این نخستین بار نیست که بحث تبادل زندانیان ایران و فرانسه مطرح می‌شود. در سال 2020، تبادلی مهم صورت گرفت که طی آن، پژوهشگر فرانسوی رولان گابریل مارشال از سوی ایران آزاد شد و در مقابل، فرانسه جلال روح‌الله‌نژاد را آزاد کرد. آن رویداد نشان داد که مسئله زندانیان می‌تواند به ابزار فشار و مذاکره در روابط دو کشور تبدیل شود.
سه نام در کانون توافق
توافق احتمالی جدید سه نفر را در بر می‌گیرد:
- مهدیه اصفندیاری – شهروند ایرانی زندانی در فرانسه.
- سیسیل کولر – شهروند فرانسوی زندانی در ایران.
- ژاک پاریس – شهروند فرانسوی دیگر که در ایران بازداشت است.
همین ترکیب باعث شده است که این توافق از حساسیت بیشتری برخوردار باشد.
ابعاد انسانی و حقوقی
موضوع تبادل زندانیان ایران و فرانسه صرفاً یک پرونده سیاسی نیست، بلکه بعد انسانی و حقوقی نیز دارد. خانواده‌های زندانیان سال‌هاست در اضطراب به سر می‌برند و سازمان‌های حقوق بشری این بازداشت‌ها را “خودسرانه” می‌دانند.
از نظر حقوقی، فرانسه شکایتی را علیه ایران به دیوان دادگستری بین‌المللی ارائه کرده و مدعی است که بازداشت شهروندانش ناقض کنوانسیون‌های بین‌المللی است. ایران اما بر قانونی بودن بازداشت‌ها تأکید دارد.
ابعاد سیاسی و دیپلماتیک
استفاده از ابزار تبادل زندانیان ایران و فرانسه نشان‌دهنده ابعاد سیاسی روابط دو کشور است. تهران می‌کوشد از این پرونده‌ها به عنوان اهرمی برای کاهش فشارهای غرب استفاده کند، در حالی که پاریس در تلاش است هم از شهروندان خود حمایت کند و هم روابط دیپلماتیک خود را از بحران نجات دهد.
اگر این توافق عملی شود، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موارد تبادل زندانیان ایران و فرانسه در سال‌های اخیر ثبت خواهد شد. اهمیت آن نه تنها به خاطر تعداد افراد (سه نفر) بلکه به دلیل حساسیت‌های سیاسی و حقوقی است.
مطالعه بيشتر : اثر رژ لب در اقتصاد؛ از جاده شمال تا کافه‌های شلوغ
با توجه به اینکه تاکنون فقط یک تبادل رسمی و مهم در سال 2020 میان تهران و پاریس انجام شده، تحقق توافق جدید می‌تواند فصل تازه‌ای در روابط دو کشور رقم بزند.
