ایران شاهد افزایش بی‌سابقه‌ای در شدت سرکوب نظام ایران همزمان با اعتراضات مردمی و اعتصابات سراسری است. این شرایط در میان شکاف فزاینده‌ای بین نظام و مردم به وجود آمده که نتیجه بی‌اعتمادی گسترده به دولت کنونی و وخامت روزافزون اقتصادی همراه با افزایش محدودیت‌های امنیتی است.
افزایش سرکوب نظام ایران و نقض حقوق بشر
نیروهای امنیتی ایران در سال (۲۰۲۴) ده‌ها دانشجو و فعال را بازداشت کردند و حتی خانواده‌های قربانیان و محکومان به احکام خودسرانه را هدف قرار دادند. در نوامبر (۲۰۲۲)، سازمان “دیدبان حقوق بشر” مواردی از تجاوز و تعرض جنسی علیه (۱۰) زندانی، از مردان و زنان، در زندان‌های ایران را ثبت کرد.
در گزارشی که پس از نشست کمیته حقوق بشر در (۱۶ سپتامبر) سال گذشته منتشر شد، وضعیت ایران “جنون‌آمیز و فاجعه‌بار” توصیف شد. این گزارش نشان داد که روش‌های سرکوب تنها به بازداشت و شکنجه محدود نمی‌شود، بلکه شامل تجاوز و تعرض فیزیکی به تمامی اقشار، به‌ویژه اقلیت‌ها، نیز می‌شود.
در چارچوب سرکوب نظام ایران، سایت حقوق بشری “هرانا” فاش کرد که مقامات کودکان را به دلیل اتهامات مادرانشان زندانی کرده‌اند، بدون اینکه به حقوق آنها توجه شود یا شرایط مناسب برای رشد آنها فراهم گردد.
افزایش اعتراضات مردمی و کاهش مشروعیت نظام
گزارش‌ها نشان می‌دهد که میزان مشارکت در انتخابات کاهش یافته است. در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی سال (۲۰۲۱)، میزان مشارکت حدود (۴۸٪) بود که پایین‌ترین میزان از زمان تأسیس جمهوری اسلامی محسوب می‌شود و در سال (۲۰۲۴) به کمتر از (۴۱٪) کاهش یافت. این آمار نشان‌دهنده کاهش اعتماد مردم به نظام سیاسی است.
در سطح جامعه، اعتراضات مردمی و راهپیمایی‌های مخالفان با شدت بیشتری در حال افزایش است. این اعتراضات علیه سرکوب نظام ایران، سرکوب اقلیت‌ها و گروه‌های انقلابی، و همچنین موضوعاتی مانند حجاب اجباری و وخامت شرایط اقتصادی صورت می‌گیرد.
بحران اقتصادی و ناکارآمدی مدیریتی
بانک جهانی اعلام کرده که نرخ تورم ایران در سال (۲۰۲۳) به (۴۴٪) رسیده است، در حالی که ارزش پول ملی ایران در سال (۲۰۲۵) سقوط بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است. با وجود برکناری وزیر اقتصاد “عبدالناصر همتی”، مردم ایران دولت را مسئول شکست اقتصادی می‌دانند، به‌ویژه با توجه به اینکه این کشور دارای منابع طبیعی عظیمی است، اما هنوز قادر به تأمین نیازهای اولیه شهروندان نیست.
شهروندان همچنین به کمبود شدید دارو و توزیع نامناسب انرژی اشاره کرده‌اند که منجر به تعطیلی اتاق‌های عمل و اورژانس در برخی مناطق شده است. با این حال، دولت همچنان در حال غنی‌سازی اورانیوم با درصد بالا است. یکی از شهروندان در این باره گفت: “اگر دولت برای ما کار می‌کند، ما به نان نیاز داریم، نه سلاح.”
سرکوب نظام ایران و مهاجرت نخبگان
با وجود ثبت بیش از (۴۰۰) اعتراض مردمی در سراسر کشور توسط سازمان‌های حقوق بشری، گزارش‌های “سازمان عفو بین‌الملل” تأیید می‌کنند که نظام ایران از زور بیش از حد برای سرکوب معترضان استفاده می‌کند.
در سایه سرکوب نظام ایران و وخامت شرایط اقتصادی، ایران شاهد موج گسترده‌ای از مهاجرت نخبگان است. گزارش‌های “صندوق بین‌المللی پول” نشان می‌دهد که سالانه بیش از (۱۸۰,۰۰۰) ایرانی با مهارت‌های بالا کشور را ترک می‌کنند. در عین حال، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی طی دهه گذشته به دلیل تحریم‌ها و بی‌ثباتی سیاسی تا (۶۰٪) کاهش یافته است.