فهرست مطالب
در سالهای اخیر، توجه زیادی به مسئله تغذیه و سلامت عمومی در ایران شده است و پژوهشها تلاش کردهاند دریابند چه درصدی از ایرانیان به طور منظم از تغذیه سالم پیروی میکنند. هنگام بررسی موضوع تغذیه سالم در ایران، باید عادات غذایی، آگاهی سلامت و شرایط اقتصادی که بر انتخابهای روزانه افراد تأثیر میگذارد، مد نظر قرار گیرد.
میزان ایرانیانی که از اکل سالم پیروی میکنند
مطالعات نشان میدهند حدود ۳۸٪ از بزرگسالان در ایران تلاش میکنند رژیم غذایی سالمی داشته باشند.
با این حال، تغییراتی در الگوهای غذایی مشاهده شده است؛ وارد شدن سبک غذایی «غربی» به رژیم روزانه نشان میدهد که رعایت کامل تغذیه سالم همیشه ثابت نیست.
یک مطالعه دیگر بر روی نوجوانان دختر نشان داد که ۶۰.۹٪ روزانه میوه مصرف میکنند، ۴۵.۶٪ لبنیات، و تنها ۳۳.۵٪ سبزیجات روزانه مصرف میکنند.
این ارقام نشان میدهند که آگاهی تا حدی وجود دارد، اما اکثریت کامل به معیارهای «تغذیه سالم» پایبند نیستند.
مهمترین غذاها و عناصر مورد نیاز برای تغذیه سالم
براساس توصیههای سازمانهای سلامت و پژوهشهای تغذیه، یک رژیم تغذیه سالم باید شامل موارد زیر باشد:
• میوهها و سبزیجات: حداقل ۴۰۰ گرم در روز (چند وعده).
• حبوبات و غلات کامل: مانند عدس، لوبیا و غلات غیر تصفیه شده، منبع فیبر و مواد مغذی.
• منابع پروتئین سالم: ماهی، تخممرغ، مرغ، یا پروتئین گیاهی. کاهش مصرف گوشت قرمز و چربیهای حیوانی توصیه میشود.
• چربیهای سالم: روغنهای گیاهی، مغزها، آووکادو، به جای چربیهای اشباع یا ترانس.
• کاهش قند و نمک: مصرف کم قندهای آزاد و نمک اضافه ضروری است.
• آب کافی: نوشیدن مقدار کافی آب برای عملکرد مناسب بدن اهمیت دارد.
چالشها برای پیروی از تغذیه سالم در ایران
با وجود تلاش بخشی از مردم برای رعایت تغذیه سالم، چند مانع وجود دارد:
• مصرف میوه، سبزی و لبنیات کمتر از میزان توصیه شده جهانی است.
• شرایط اقتصادی و محدودیتهای مالی باعث میشود برخی خانوادهها بیشتر به مواد غذایی ارزان (نان، برنج، نشاستهها) متکی شوند.
• گسترش فست فود، غذاهای آماده و نوشیدنیهای پرشکر و چرب، تعهد به تغذیه سالم را کاهش میدهد.
اهمیت پیروی از تغذیه سالم
رعایت تغذیه سالم به پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای قلبی، دیابت، چاقی و فشار خون کمک میکند.
همچنین رژیم متعادل تضمین میکند که بدن ویتامینها و مواد معدنی لازم را دریافت کرده، انرژی کافی داشته باشد و کیفیت زندگی در طولانیمدت حفظ شود.
مطالعه بيشتر : فواید پنیر برای سلامتی: راهنمای جامع برای سلامتی و طعم
چگونه میتوان ایرانیان را به تغذیه سالم تشویق کرد؟
برای افزایش تعداد افرادی که رژیم سالم دارند، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
• آموزش اهمیت میوهها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئینهای سالم.
• تشویق به خرید غذای تازه و کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده و سرخشده.
• محدود کردن قند و نوشیدنیهای گازدار و کاهش نمک مصرفی.
• ارائه میوه و سبزیجات به عنوان میانوعدههای روزانه در خانوادهها.
• حمایت از سیاستهایی که توان خرید غذای سالم را افزایش میدهند، به ویژه برای خانوادههای کمدرآمد.